Najładniejsze rafy koralowe świata.
Wielka Rafa Koralowa (ang. Great Barrier Reef) – największa na świecie rafa koralowa, położona wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Australii, na Morzu Koralowym.
Największa na Ziemi pojedyncza struktura wytworzona przez organizmy żywe, widoczna z kosmosu jako biała smuga na tle błękitnego oceanu.
Rafa znana była Aborygenom, a przez Europejczyków została odkryta 11 czerwca 1770 roku, kiedy brytyjski żeglarz James Cook (1728–1779) na okręcie „Endeavour” przypłynął do Australii podczas swojej pierwszej wyprawy na południe w latach 1768–1771.
W 1975 roku utworzono park morski – Park Morski Wielkiej Rafy Koralowej (ang. Great Barrier Reef Marine Park). W 1981 roku Wielka Rafa Koralowa została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W przeciwieństwie do środkowej części, w której rafy są rozproszone, rafy na północy i południu leżą blisko siebie. W północnej części, gdzie rosną lasy mangrowe, jest dużo bagien.
Między Wielką Barierą Koralową i wybrzeżem rozciągają się laguny. Ten obszar płycizn, który rzadko przekracza głębokość 100 m, pokrywa zamuloną warstwę chronioną przez przybrzeżne rafy. Od strony morza, zbocze rafy opada stromo na tysiące metrów w głąb morza. Bariera jest w tym miejscu narażona na działanie fal i wiatrów. Wzrost koralowców jest tutaj najszybszy. Jednocześnie w miejscach, gdzie fale i temperatury są ekstremalne, rafy tracą największe ilości budulca. Duża część luźnego materiału zostaje ponownie związana i tworzy "nowe skały". Rafa poddana jest w ten sposób stałemu procesowi niszczenia i odbudowy.
RAFA KORALOWA - 10 MIEJSC NAJŁADNIEJSZYCH.
1. Wielka Rafa Koralowa
Znajduje się u wybrzeży Australii i jest największą na świecie rafą koralową. Stanowi ona symbol wolności i piękna natury.
2. RAFA KORALOWA BELIZE - MORZE KARAIBSKIE - druga co do wielkości rafa koralowa świata, zwana Wielką Rafą Majów.
Belize – państwo w Ameryce Środkowej leżące na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczące z Meksykiem (długość granicy 250 km), a na zachodzie z Gwatemalą (266 km).
Na Morzu Karaibskim wzdłuż wybrzeża Belize rozciąga się druga co do wielkości rafa koralowa świata, zwana Wielką Rafą Majów, stanowiąca prawdziwy raj dla nurków. Rafa w tym rejonie charakteryzuje się wyjątkowym bogactwem flory i fauny. Obfitość świata wodnego z różnorodnością gąbek i koralowców oraz jej mieszkańcami wśród których królują żółwie i ponad 500 gatunków ryb, dostarczają niezapomnianych wrażeń miłośnikom nurkowania.
Rezerwat rafy koralowej Belize
Położona u wybrzeży Belize, uznawana jest za drugą najdłuższą rafę koralową świata. Swoją popularność zawdzięcza słynnemu oceanografowi, Jacques owi Costeau, który na początku lat 70. wpłynął statkiem badawczym do wielkiej rozpadliny morskiej zwanej Great Blue Hole.
3. Archipelag Raja Ampat (pow.40 000 km², prowincja -Papua Zachodnia)
Nazwa archipelagu oznacza "Czterech Króli". W skład Raja Ampat wchodzą cztery główne wyspy: Waigeo, Batanta, Salawati, Misool, jak również setki mniejszych wysp. Znajduje się tu ok. 550 gatunków korali madreporowych.
4. Rafa koralowa Nowej Kaledonii
Nowa Kaledonia – największa wyspa archipelagu i terytorium Nowej Kaledonii, znajdująca się na Morzu Koralowym.
Jedna z najbardziej rozbudowanych oraz najpiękniejszych raf koralowych świata, będąca symbolem południowej części Oceanu Spokojnego.
Nowa Kaledonia (Nouvelle-Calédonie) – francuskie terytorium zamorskie o statusie wspólnoty sui generis w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Melanezji, około 1400 km na wschód od Australii i 1500 km na północny zachód od Nowej Zelandii.
W skład terytorium wchodzi główna wyspa, Nowa Kaledonia (Grande Terre), wraz z przybrzeżnymi wyspami (m.in. Wyspy Lojalności, Île des Pins, Wyspy Chesterfield).
Terytorium jest często potocznie nazywane le Caillou przez mieszkańców pochodzenia europejskiego oraz la Kanaky przez mieszkańców pochodzenia melanezyjskiego.
Powierzchnia całego terytorium zamorskiego Nowej Kaledonii wynosi 18,6 tys. km², w tym główna wyspa – 16,8 tys. km². 179 tys. mieszkańców (1993). Stolicą terytorium jest Numea.
5. Archipelag Czagos
Malediwy, Ocean Indyjski. To właśnie tu znajduje się Archipelag Czagos. Jest to miejsce idealne dla turystów, którzy pragną podziwiać piękno rafy koralowej.
Czagos – archipelag na Oceanie Indyjskim, leżący 500 km na południe od Malediwów, złożony z ponad 60 tropikalnych wysp. Stanowią część Brytyjskiego Terytorium Oceanu Indyjskiego, cały archipelag jest brytyjskim terytorium zamorskim. Obszar: 56,13 km²
6. Rafa Andros
Znajduje się w pobliżu wysp Andros i jest jedną z najdłuższych raf koralowych świata. Raj dla osób, które kochają nurkowanie oraz wypoczywanie na Karaibach.
7. Rafa Apo
Apo to miejsce niezwykłe, zwłaszcza dla nurków, którzy mogą tam podziwiać piękno wodnej natury.
8. Wielka Mezoamerykańska Rafa Koralowa.
Jedna z najpiękniejszych raf koralowych świata.
Blue Hole, czyli głęboka podwodna studnia.
Leżąca w Ameryce Środkowej Wielka Mezoamerykańska Rafa Koralowa jest o połowę krótsza od słynnej australijskiej odpowiedniczki, lecz pod wieloma względami bardziej niezwykła
W namorzynach rosnących u wschodnich wybrzeży Ameryki Środkowej, na skraju Rafy Mezoamerykańskiej, świat dzieli się na dwie części: nawodną i podwodną.
Płytkie wody wokół archipelagu wysp Florida Keys stanowią idealne miejsce dla raf koralowych. Klimat tam panujący pozwala morskim zwierzętom egzystować w doskonałych warunkach.
9. Rafa Florida Keys
10. Rafa koralowa Morza Czerwonego
Ponad 260 gatunków skalistych raf oraz 1100 gatunków ryb. Otoczona przez Saharę i Pustynię Arabską. Długość tej rafy wynosi 1200 mil. Mówi się też, że ma ok. 5000 lat (według legendy, istnieje od czasów starożytnych egipskich faraonów).
Powstawanie Rafy Koralowej
przybrzeżne - występujące u spadzistych brzegów wysp lub stałego lądu
barierowe - występują dalej od brzegu stałego lądu
oceaniczne - występują w oceanie
Najczęściej używaną nazwą jest rafa koralowa, jednak są one również nazywane "żyjącymi skałami". Zbudowane są z tysięcy żyjątek z rodziny anemonów - polipów, a także innych organizmów rafotwórczych m.in. mszywioły, mięczaki, otwornice i glonów), tworzących podwodny wał lub grzbiet. Polipy te układają się tworząc szkielety wapienne, które można łatwo oddzielić od reszty ciała zwierzęcia. Podczas rozmnażania polipów, rafa rozrasta się wszerz i w górę. Każdy polip połączony jest z sąsiadem przy pomocy powrozu z żywych tkanek i w ten sposób przyczynia się do wzmocnienia struktury. Wodorosty wapienne, które wyglądają jak czerwone kłębki waty, są ważnymi elementami tworzącymi rafę. Produkują one wapień, który umacnia rafę. Inne wodorosty żyjące właściwie na zboczu rafy, wytwarzają pewien rodzaj "zaprawy murarskiej". W ten sposób wspólnota tworzy potężną strukturę, na której tylko na nielicznych niezamieszkanych częściach szkieletów wapiennych żyją koralowce. Każdy gatunek koralowca ma własny wzorzec wzrostu, dlatego właśnie spotykana jest taka różnorodność form - od pagórków, płyt i dużych tafli, po powierzchnie, konary i struktury w formie rogów..
Walory przyrodnicze
Rozgwiazda na tle koralowca
Jest, to piękne miejsce pełne różnych gatunków ryb, mięczaków oraz roślin. Obok ponad 2000 gatunków ryb (około jednej dziesiątej wszystkich znanych gatunków) na rafie żyje 4000, lub więcej gatunków mięczaków, oraz 400 gatunków koralowców i 500 gatunków wodorostów. Większe wyspy pokryte są gęstą roślinnością tropikalną. Wielka Rafa Koralowa jest jedną z większych atrakcji turystycznych Australii.
Fauna Rafy
Większa część koralowca jest biała. Jest to substancja, z której zbudowany jest szkielet nieżyjących już polipów. Żyjące polipy natomiast mają często bogatą kolorystykę.
Rożne gatunki koralowców - wachlarzowate i pierzaste oraz spokrewnione z nimi gąbki i inne stworzenia są pięknie ubarwione: od czerwieni, żółci, poprzez kolor pomarańczowy, po fiolety, róż i zieleni. Niebieskie i żółte okonie oraz fosforyzujące fioletowe i żółte wargacze, rywalizują z żywo ubarwionymi, czerwono - białymi ślimakami morskimi, szmaragdowymi rozgwiazdami wężowatymi i niebieskimi rozgwiazdami morskimi.
Rafy powstają najczęściej u wybrzeży w strefie szelfu kontynentalnego, ale bywają też samotne np. w kształcie atolu. Korale potrzebują ciepłej wody o temperaturze od 18 do 35C, dlatego nie spotyka się ich powyżej 30-35 szerokości geograficznej północnej i południowej. Zasolenie wody od 27 do 40 ‰. Woda musi być dość ruchliwa, tak by do organizmów docierało pożywienie. Koralowce są też bardzo wrażliwe na zanieczyszczenie wody.
Świat ryb
Rafę koralową zamieszkują niewiarygodnie różnorodne zwierzęta, od malutkich szybkich meduz po olbrzymie rekiny.
Żółwie morskie występują tutaj tak licznie, jak w żadnym innym miejscu na świecie. Rafę koralową drąży potężna "armia" zwierząt - m.in. gąbki, robaki, muszle, jeże morskie i ślimaki żywiące się koralowcami. Także różne gatunki ryb zjadają żyjące koralowce: nagozęby np. swoimi ostrymi przednimi zębami odrywają małe kawałki rafy. Przy pomocy zębów trzonowych miażdżą odgryzione kęsy, aby dotrzeć do mięsa polipów. Rozgwiazdy mogą zjeść olbrzymią ilość koralowców. "Wywracają" one swoje żołądki na drugą stronę i rozpryskują soki trawienne na polipy. Następnie wciągają wnętrzności. Połów ich składa się z częściowo już strawionej "zupy" koralowej.
Symbioza ryb
Ryby zamieszkujące rafę koralową zbierają się czasami i czekają wspólnie na pojawienie się określonych gatunków krewetek lub wargaczy.
Stworzenia te uwalniają większe ryby od pasożytów i usuwają martwe tkanki. Z takiego układu korzystają obie strony - ryby, które mają stałe źródło pożywienia oraz krewetki pozostające przy życiu. Innym przykładem symbiozy jest "współpraca" małych kiełbi i raków. Para raków wykopuje i utrzymuje tunel, który zamieszkuje wspólnie z kiełbiami. O każdym niebezpieczeństwie dobrze widzące kiełbie powiadamiają gorzej widzące kraby uderzając je ogonem po czułkach.
Alcyonium – rodzaj koralowców tworzących krępe, drzewkowato lub palczasto rozgałęzione kolonie o giętkim szkielecie pokrytym warstwą mięsistej, żywej tkanki (cenosark). W języku polskim określane są zwyczajowymi nazwami koral korkowiec, korkowiec, dłoń topielca lub ręka topielca.
Dwie ostatnie nazwy nawiązują do kształtu polipów z tego rodzaju, przypominającego dłoń ludzką. Wysokość kolonii Alcyonium dochodzi do kilkudziesięciu centymetrów. Występują w morzach europejskich, w Morzu Śródziemnym są liczne.
Dwie ostatnie nazwy nawiązują do kształtu polipów z tego rodzaju, przypominającego dłoń ludzką. Wysokość kolonii Alcyonium dochodzi do kilkudziesięciu centymetrów. Występują w morzach europejskich, w Morzu Śródziemnym są liczne.
Kolonie najbardziej znanego Alcyonium digitatumsą koloru szarego, a polipy białe. Alcyonium palmatum tworzy kolonie żółtoczerwone.
Gatunki
• Alcyonium aurantiacum
• Alcyonium digitatum
• Alcyonium glaciophilum
• Alcyonium glomeratum
• Alcyonium grandis
• Alcyonium haddoni
• Alcyonium jorgei
• Alcyonium palmatum
• Alcyonium roseum
• Alcyonium sidereum
• Alcyonium yepayek
Anthothoe – rodzaj koralowców z rodziny Sagartiidae. Należą tutaj następujące gatunki:
• Anthothoe albens (Stuckey, 1909)
• Anthothoe albocincta (Hutton, 1878)
• Anthothoe australiae (Haddon and Duerden, 1896)
• Anthothoe australiensis Carlgren, 1950
• Anthothoe chilensis
• Anthothoe neozealandica (Carlgren, 1924)
• Anthothoe olivacea (Hemprich and Ehrenberg in Ehrenberg, 1834)
• Anthothoe panamensis Carlgren, 1951
• Anthothoe similis (Haddon and Duerden, 1896)
• Anthothoe stimpsoni (Verrill, 1870)
• Anthothoe vagrans (Stuckey, 1909)
Anthothoe chilensis – gatunek koralowca z rodziny Sagartiidae. Ukwiał niewielkich rozmiarów o średnicy do 20 mm. Występuje u wybrzeży Afryki na terenie RPA.
=======================================================
Corynactis - rodzaj koralowców z rodziny Corallimorphidae. Należą tutaj następujące gatunki:
• Corynactis albida
• Corynactis annulata
• Corynactis australis
• Corynactis bahamensis
• Corynactis californica
• Corynactis carnea
• Corynactis chilensis
• Corynactis delawarei (Widersten, 1976)
• Corynactis globulifera
• Corynactis gracilis
• Corynactis haddoni (Farquhar, 1898)
• Corynactis hoplites
• Corynactis mollis
• Corynactis myrcia
• Corynactis parvula (Duchassaing and Michelotti, 1860)
• Corynactis viridis
•
==========================================
Corynactis annulata - gatunek koralowca z rodziny Corallimorphidae. Polip niewielkich rozmiarów o średnicy do 10 mm. Barwy różowawej otoczony wieńcem czułków zakończonych na biało. Tworzy kolonie na rafach podwodnych. Występuje u wybrzeży Afryki na terenie RPA.
Corynactis annulata - gatunek koralowca z rodziny Corallimorphidae. Polip niewielkich rozmiarów o średnicy do 10 mm. Barwy różowawej otoczony wieńcem czułków zakończonych na biało. Tworzy kolonie na rafach podwodnych.
Corynactis californica - gatunek koralowcawystępujący u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej od amerykańskiego stanu Waszyngton do meksykańskiego stanu Kalifornia Dolna.
Corynactis californica żyje w wodzie o głębokości powyżej 50 metrów. Kolonie osadzone na kamienistym podłożu mogą liczyć do 3000 osobników na metr kwadratowy. Koralowiec rozmnaża się przez podział i pączkowanie.
Nazwa naukowa: Corynactis annulata
Koral szlachetny, koral czerwony (Corallium rubrum) – gatunek koralowca z rodziny Coralliidae występujący w Morzu Adriatyckim i zachodnim Morzu Śródziemnym. Introdukowany w Japonii.
Czerwony (czasem czarny lub biały) koralowiec żyjący w krzewiastych koloniach osiągających wysokość do 40 cm. Jego szkielet jest popularnym materiałem do produkcji ozdób, wykorzystywanym już w Cesarstwie rzymskim. Jest poławiany włokami dennymi lub zbierany podczas nurkowania, a po selekcji szlifowany i polerowany. Paciorki z tego gatunku koralowca występują w postaci korali także w polskim stroju ludowym. Jest on jedynym koralem zachowującym kolor po osuszeniu.
Korale madreporowe, korale rafotwórcze, korale kamienne, korale rafowe (Scleractinia) określane też jako koralowce kamienne (Scleractina) lub madreporowce (Madreporaria) – rząd koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia), do którego należą drobne, osiadłe, przeważnie kolonijne polipy (antopolipy) wytwarzające zewnętrzne szkielety z węglanu wapnia tworzące zwartą, wapienną masę. Połowa gatunków z tego rzędu to zwierzęta, które są głównym czynnikiem rafotwórczym – dzięki nim powstają rafy i wyspy koralowe. W zapisie kopalnym są znane od środkowego triasu (około 245 mln lat temu) – już wówczas były grupą silnie zróżnicowaną[2]. Wiele gatunków tych korali jest zagrożonych wyginięciem. Przykładowymi przedstawicielami korali madreporowych są gatunki z rodzajów Madrepora (rodzaj, od którego wywodzi się nazwa rzędu), Meandryna, zwana wądolnicą oraz żyjące pojedynczo Fungia (grzybniki), o kształcie grzyba kapeluszowego.
Skamieniałość z formacji Matmor w Izraelu
Występowanie
Większość gatunków rafotwórczych żyje na małych głębokościach (do około 50 m p.p.m., głównie w morzach tropikalnych, czyli tam, gdzie temperatura nie spada poniżej 20 °C. Pozostałe występują we wszystkich strefach oceanów, włącznie z regionami strefy umiarkowanej i polarnej, od płycizn po głębokość 6000 m.
Charakterystyka
Młody koral
Parzydełkowce z rzędu korali madreporowych tworzą masywne szkielety zewnętrzne o unikalnej wśród parzydełkowców konstrukcji i różnorodnych kształtach. Mogą występować w postaci kilkumetrowej wysokości drzewek, czaszy, półkolistych bloków lub wzgórków o wielometrowej średnicy. Wzgórki powstają w miarę zamierania starych polipów, na których martwym szkielecie tworzą się nowe warstwy, dzięki czemu grubość kolonii szybko wzrasta. U niektórych gatunków przyrost ten może dochodzić do 5 m rocznie. W ten sposób powstają rafy koralowe. Korale madreporowe mogą tworzyć też wyspy zwane atolami. Nieliczne antopolipy żyją pojedynczo. Mogą wówczas osiągać znaczne rozmiary. Największy Fungia fungites osiąga 25 cm średnicy[5]. W ciele Scleractinia występują komórki parzydełkowe typu stomoknidy i spirocysty.
Rozmnażanie[edytuj]
U korali madreporowych występuje rozdzielnopłciowość i dwupłciowość (hermafrodytyzm). U obydwu form najczęściej następuje zapłodnienie wewnętrzne, zwykle w jamie gastralnej. Tam też przebiega wczesny rozwój larwy. Uwolniona planula osiada na podłożu i po upływie doby od zapłodnienia wydziela płytkę bazalną (tabulae). Polipy rozmnażają się też bezpłciowo poprzez bardzo intensywnie przebiegające dwa rodzaje pączkowania: ekstratentakularne, (boczne, poza koroną czułków) i intratentakularne (podłużne, wewnątrz korony). Polipy żyjące pojedynczo rozmnażają się przez podział poprzeczny skorelowany z rozmnażaniem płciowym[5].
Systematyka[edytuj]
Opisano ponad 1400 gatunków współcześnie żyjących madreporowców zaliczanych do 27 rodzin. Znanych jest też około 5000 gatunków kopalnych. Wśród żyjących wyróżnia się dwie główne grupy ekologiczne. Pierwsza obejmuje około 660 gatunków rafotwórczych występujących w czystych i płytkich wodach tropikalnych. Do drugiej zaliczono prawie 670 gatunków w pozostałych strefach oceanów. Relacje pokrewieństwa pomiędzy nimi nie zostały poznane. W 1956 roku Wells podzielił korale madreporowe na pięć podrzędów:
Madrepora occulata
• Astrocoeniina Vaughan & Wells, 1943
• Caryophylliina Vaughan & Wells, 1943
• Dendrophylliina Vaughan & Wells, 1943
• Faviina Vaughan & Wells, 1943
• Fungiina
Koncepcja ta, jak również kilka innych, nie znajduje potwierdzenia w dotychczasowych badaniach. Kladyproponowane w oparciu o dane molekularne nie korespondują z kladami wyznaczanymi na bazie cech morfologicznych[4]. Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Kitaharę i współpracowników (2010) – wykorzystująca sekwencje DNA mitochondrialnego – sugeruje, że większość rodzin korali madreporowych żyjących na głębokich wodach jest monofiletyczna, podczas gdy większość rodzin obejmujących madreporowce żyjące w płytkich wodach to grupy polifiletyczne.
Gatunki zagrożone[edytuj]
Acropora cervicornis jest krytycznie zagrożona wyginięciem (kategoria CR w klasyfikacji IUCN)
Do głównych przyczyn zagrażających tym zwierzętom należy wzrastające zanieczyszczenie i eutrofizacja wód. Do zagrożonych (kategorie CR i EN) należy wiele gatunków z rodzajów Acanthastrea, Acropora (m.in. Acropora cervicornis), Alveopora i Montipora, Siderastrea glynni[6] oraz Tubastrea floreana – rzadki gatunek występujący u wybrzeży wysp Galapagos. Od 1982 r. jego zasięg skurczył się o 80% – przypuszczalnie wskutek wzrostu temperatury wód Oceanu Spokojnego (globalnego ocieplenia) oraz zjawiska El Niño (okresowej zmiany prądów oceanicznych).
Koralowce ośmiopromienne (Octocorallia) – podgromada osiadłych lub półosiadłych, kolonijnych koralowców (Anthozoa) z 8 przegrodami w jamie gastralnej i 8 pierzastymi czułkami. Do przykładowych przedstawicieli należą koral szlachetny (Corallium rubrum) i wachlarz Wenery (Gorgonia flabellum).
Charakterystyka
Występują we wszystkich morzach i na różnych głębokościach. Zdecydowana większość gatunków tworzy kolonie. Antopolipy samotnie żyjące należą do wyjątków. Jedynym dobrze udokumentowanym przypadkiem jest Taiaroa tauhou[3].
Kolonie są rozgałęzione, mają kształt drzewkowaty, osiągają do 3 m długości. Polipy wykazują symetrię ośmiopromienną, rosną powoli i należą do zwierząt długowiecznych. Przegrody jam chłonąco-trawiącej są zupełne – wszystkie przyrastają do gardzieli. Chorągiewki mięśniowe na krawędziach przegród są zwrócone w jednym kierunku. Gonady w kształcie gron wiszą na ściankach przegród w jamie gastralnej. Komórki parzydełkowe typu stomoknidy.
Większość gatunków ma wewnętrzny szkielet mezenchymatyczny, wapienny lub rogowy, zbudowany z pojedynczych elementów o bardzo różnych kształtach. Zdobnice (Helioporacea) mają zewnętrzny szkielet aragonitowy, co jest uważane za cechę konwergentną do szkieletów korali rafotwórczych (Scleractinia).
Klasyfikacja
Do Octocorallia zaliczono około 3000 współcześnie żyjących gatunków zgrupowanych w rzędach:
• Alcyonacea – korkowce
• Helioporacea – zdobnice
• Pennatulacea – piórówki
Dotychczasowe badania nie ujawniły relacji pokrewieństwa pomiędzy wymienionymi rzędami, chociaż cała grupa (Octocorallia) jest uznawana za takson monofiletyczny.
Parastenella sp
Dawniej wyróżniano od 2 (Kükenthal, 1925) do 6 (np. Madsen, 1944) rzędów wyłanianych na podstawie stopnia złożoności kolonii[4]. Oprócz wyżej wymienionych były to jeszcze:
• Stolonifera – stolonowce
• Telestacea – kapłanowce
• Gorgonacea – gąścioły
Podziały te nie odzwierciedlały jednak relacji pokrewieństwa. Alcyonacea, Gorgonacea, Stolonifera i Telestacea zostały wyłonione bez określenia cech diagnostycznych, dlatego w 1981 gatunki obejmowane przez te rzędy włączono do jednego – Alcyonacea.
Koralowce sześciopromienne (Hexacorallia) – podgromada koralowców (Anthozoa), do której należą gatunki żyjące samotnie jak i tworzące kolonie. Charakteryzują się obecnością sześciu (lub wielokrotności) przegród w jamie gastralnej. Należą do nich gatunki w większości osiadłe. Nieliczne wędrują pełzając lub pływając.
Charakterystyka
Liczba ramion, otaczających otwór gębowy polipa oraz przegród dzielących jamę gastralnąjest równa 6 lub wielokrotności 6 (wówczas występują parami), rzadziej (wtórnie) ich liczba wynosi 5, 8 lub 10, a także ich wielokrotność. U większości występuje zewnętrzny szkielet, często bardzo masywny – wapienny, organiczny lub organiczno-wapienny. W odróżnieniu od koralowców ośmiopromiennych(Octocorallia), chorągiewki mięśniowe na przegrodach są zwrócone w różnych kierunkach. Komórki parzydełkoweróżnorodne – typu astomoknidy, stomoknidy i spirocysty z wieczkiem zamykającym.
Systematyka
Podgromada koralowców sześciopromiennych dzieli się na 6 rzędów koralowców żyjących obecnie (około 4300 gatunków)i 2 rzędy koralowców wymarłych:
• Actiniaria – ukwiały
• Antipatharia – kolczniki
• Ceriantharia – szorstniki[6]
• Corallimorpharia – koralniki
• †Rugosa – rugozy
• Scleractinia – korale madreporowe
• †Tabulata – denkowce[7]
• Zoantharia lub Zoanthidea – ukwiałki
Większość analiz filogenetycznych opartych na danych molekularnych potwierdza monofiletyzm rzędów współcześnie żyjących. Jedynie relacje pomiędzy Scleractinia i Corallimorpharia są kontrowersyjne[5].
Pennatula – rodzajpółosiadłych koralowców z rzędu piórówek, w języku polskim określany zwyczajową nazwą piórówkaalbo pióro morskie. Piórówki tworzą piórokształtne kolonie o szkielecie rogowym, złożonym z niespojonych ze sobą spikul. Nasadowa część tworzonej przez najstarszy polip głównej osi kolonii (zwanej pniem) tkwi w miękkim dnie morskim lub jest przymocowana do twardych obiektów. Drobne, czerwone polipy rozmieszczone są szeregami na bocznych odgałęzieniach (promieniach) kolonii.Polipy dzielą się na odżywiające kolonię autozooidy i regulujące przepływ wody przez kolonię małe, pozbawione ramion syfonozooidy.
Piórówki są zdolne do ruchu pełzającego. Prowadzą nocny tryb życia. Dzień kolonia spędza w bezruchu, w stanie skurczonym. Nocą syfonozooidy pompują wodę do wnętrza kolonii, która znacznie zwiększa swoje rozmiary, a autozooidy wysuwają się i zaczynają łowić pokarm. Rekordowo długość może się zmieniać z 9 cm w dzień na 45 cm w nocy. Podobne obyczaje spotykane są u zwierząt osiadłych, jakimi są korale korkowce.
W Bałtyku występuje kosmopolityczny gatunek piórówka świecąca (Pennatula phosphorea). Odznacza się on zdolnościami bioluminescencyjnymi.
Do rodzaju zaliczane są gatunki:
• Pennatula aculeata
• Pennatula argentina
• Pennatula bayeri
• Pennatula delicata
• Pennatula fimbriata
• Pennatula grandis
• Pennatula indica
• Pennatula inflata
• Pennatula mollis
• Pennatula moseleyi
• Pennatula pearceyi
• Pennatula phosphorea – piórówka świecąca
• Pennatula prolifera
• Pennatula rubra
Piórówka świecąca(Pennatula phosphorea) – jedyny gatunek koralowcówz rodzaju piórówek, występujący w Bałtyku, a zarazem jedyny koralowiec kolonijny, zamieszkujący to morze. Wyróżnia się zdolnościami bioluminescencyjnymi oraz dużą wrażliwością na bodźce, pod wpływem których reaguje rozbłyskami światła. Jest to gatunek kosmopolityczny.
Pennatula phosphorea, jako gatunek należący do gromady koralowców, występuje jedynie w postaci polipa. Osobniki tego gatunku tworzą piórokształtne kolonie półosiadłe sięgające do 20 cm długości. Ciało kolonii jest półprzezroczyste, zwykle żółtawe lub jasnoróżowe, rzadziej ciemnoczerwone. Pień główny kolonii tworzy polip założyciel, od którego na boki wyrastają polipy potomne, ułożone szeregowo i tworzące liściokształtne struktury. Zgrubiała, nasadowa część pnia kolonii pogrąża się w miękkim podłożu lub przyczepia się do twardej powierzchni, co umożliwia utrzymanie pozycji zbliżonej do pionowej. Kolonie przyczepione do podłoża mogą się przemieszczać poprzez pełzanie. Wśród polipów bocznych wyróżniamy tzw. autozoidy, czyli polipy odżywcze oraz syfonozoidy, napompowujące kolonię wodą, dzięki czemu, pod wpływem pęcznienia, staje się sztywniejsza. Szkielet rogowy utworzony jest z luźnych, nie spojonych ze sobą spikul.
Występowanie
Występowanie piórówki świecącej głównie rozciąga się od zachodnich po północne wybrzeża, a jej obecność była zarejestrowana formacjach morskich takich jak: fiord, estuarium, zatoki. Jej obecność zaznacza się w Morzu Północnym, szczególnie we Fladen Ground, gdzie wielokrotnie była zarejestrowana znacznie poniżej 100 m. Również w Morzu Bałtyckim przy wybrzeżach Danii, a w mniejszym stopniu w północnym Oceanie Atlantyckim i w Morzu Śródziemnym. Pojedyncze osobniki zostały odkryte na obszarze Oceanu Południowego. Szeroko rozprzestrzeniona, występuje w strefach płytkich 10–100 m. Kolonie tkwią luźno w mule lub piasku w strefach osłoniętych od fal. Mogą przemieszać się pełzając. Często wyrzucana jest przez fale na brzegi.
Rozmnażanie
Pennatula są organizmami rozdzielnopłciowymi na poziomie kolonialnym. Rozmnażają się płciowo za pomocą gamet. Oogeneza u żeńskich P. phosphorea charakteryzuje się utrzymaniem dużej liczby małych oocytów przez cały rok. Choć okres tarła występuje co rok, to trwanie oogenezy przekracza 12 miesięcy.
Behawior
Piórówka świecąca pod wpływem bodźca zewnętrznego kurczy się, a gdy jego działanie ustępuje, ciało ponownie napełnia się wodą, przez co powraca do wcześniejszych rozmiarów. Gatunek ten posiada zdolność świecenia, która jest wynikiem symbiozy z bakteriami bioluminescencyjnymi. Stymulacja organizmu powoduje powstanie fali luminescencyjnej, która może rozchodzić się w każdym kierunku wzdłuż kolonii, od miejsca pobudzenia do zakończeń jej ciała. Światło emitowane jest przez autozoidy i syfonozoidy, połączone ze sobą siecią nerwów. Ma ono barwę niebiesko – zieloną i jego natężenie wzrasta wraz z kolejnymi pobudzeniami.
Ukwiał koński (Actinia equina) – przedstawiciel gromady koralowców sześciopromiennych. Należy do grupy najbardziej rozpoznawalnych ukwiałów. Jest jednym z nielicznych stworzeń żyjących w pasie przypływów i odpływów.
Budowa ciała
Ukwiały są bliskimi krewnymi meduz. Mają do 5 cm wysokości, a ich szerokość wraz z rozłożonymi czułkami to 7 cm. Budowa ciała ukwiału końskiego jest w znacznym stopniu zbliżona do meduzy. Różnią się przede wszystkim trybem życia. Jego okrywa wierzchnia składa się dwóch warstw komórek, oddzielonych substancją o formie galarety – mezogelą.
Ukwiał koński z widocznym otworem gębowym
W odróżnieniu do meduz ciało ukwiału nie ma kształtu tzw. talerza, ale raczej rury, której wnętrze pełni formę żołądka. W organizmie znajdują się mięśnie, których zadaniem jest składanie i rozkładanie całego ciała, a także poruszanie czułkami. Na spodniej części ciała znajduje się przyssawka, umożliwiająca ukwiałowi przymocowanie się do podłoża. Z kolei na przeciwległej stronie leży otwór gębowy (także wydalniczy), wokół którego wyrasta około 200 ruchomych czułków.
Ich polip jest jaskrawo zabarwiony na czerwono, żółto lub zielono i nie tworzy szkieletu.
Tryb życia
Tak jak wiele gatunków ukwiałów spędza całe swoje życie pod wodą. Jednakże jego miejsce występowania (strefy przybrzeżne) powoduje, że jest zmuszony do zmiany środowiska. Ukwiał koński jest mocno przymocowany do skał podeszwą, przez co jest zmuszony czekać, aż woda go ponownie zaleje przy przypływie. By nie wyschnąć podczas odpływu chowa czułki i zamienia się wówczas w twardą, galaretowatą substancję. Na przeczekanie odpływu pozwala mu zmagazynowana w ciele woda. Mimo to nie jest w stanie wytrzymać dość długo na powietrzu, toteż można je spotkać w szczelinach czy też zagłębieniach, gdzie po odpływie jeszcze przez jakiś czas będzie woda.
Ukwiał schowany podczas odpływu
Symbioza
Do organizmów żyjących w symbiozie z ukwiałami należą zooksantelle, pustelniki (Paguroidea) oraz ryby (np. z rodzaju Amphiprion).
Klasyfikacja
Do ukwiałów zaliczono ponad 1400 gatunków, z których, w wyniku rewizji taksonomicznej, około 1100 uznano za formalnie poprawnie opisane. Klasyfikowane są w 46 rodzinach grupowanych w podrzędach Endocoelantheae,Nyantheae,
Symbioza
Do organizmów żyjących w symbiozie z ukwiałami należą zooksantelle, pustelniki (Paguroidea) oraz ryby (np. z rodzaju Amphiprion).
Klasyfikacja
Do ukwiałów zaliczono ponad 1400 gatunków, z których, w wyniku rewizji taksonomicznej, około 1100 uznano za formalnie poprawnie opisane. Klasyfikowane są w 46 rodzinach grupowanych w podrzędach Endocoelantheae,Nyantheae,
Pożywienie
Silnie przymocowany do podłoża ukwiał koński musi czekać, aż ofiara zbliży się do jego czułków. Czułki są pokryte komórkami parzydełkowymi, kryjącymi w sobie niewidoczne, jadowite haczyki połączone z tak samo jadowitymi włóknami. Każde z czułków ma osobne włókno, które działa jak spust. Gdy o włókno zawadzi ryba przepływająca obok czy też skorupiak, haczyk zostaje wystrzelony i wbija się w ciało ofiary. W momencie kontaktu następuje wpuszczanie jadu. Otwór gębowy, będący jednocześnie otworem wydalniczym, otwiera się do środka. Przez właśnie taki mechanizm staje się pułapką, z której nie ma ucieczki. Kiedy ofiara zostaje wciągnięta do środka, otwór się zamyka i rozpoczyna się proces trawienia.
Rozmnażanie
Ukwiały mogą się rozmnażać na kilka sposobów, płciowo i bezpłciowo. Większość z nich rozmnaża się przez podział, lecz ukwiał koński wykorzystuje własną metodę rozmnażania płciowego, która do tej pory jest nie wyjaśniona do końca. Zakłada się, że samiec wypuszcza spermę do wody, a samica zasysa ją otworem gębowym i zapładnia jajeczka w swoim ciele. Wykluwają się z nich larwy, które żyją i rozwijają się w żołądku matki. Mimo przebywania w żołądku są chronione w jakiś sposób przed działaniem soków trawiennych. W kolejnym etapie, gdy już odpowiednio dorosną są wypuszczane do wody, w której przez pewien czas unoszą się swobodnie. Wreszcie osiadają na dnie, do którego silnie się przymocowują.
Większość ukwiałów końskich żyje w pasie przepływów i odpływów, ale istnieją też ukwiały żyjące stale pod wodą na głębokości 20 m. Osiedla się nie tylko na kamieniach ale i na ciele innych zwierząt takich jak mięczaki lub skorupiaki - stąd wywodzi się sztandarowy przykład symbiozy ukwiału z rakiem pustelnikiem .
Przeprowadzone badania sugerują związek ze stopniem pokrewieństwa, a przejawianą wobec siebie agresją u A. equinia. Wykazano, że nie wykazują zainteresowania walką ze swoimi klonami i przejawiają agresję wobec przedstawicieli gatunku, które nie powstały w wyniku podziału danego osobnika (nie są jego klonami). Nie jest jednak jasne, czy rozpoznają wszystkie ukwiały, które nie powstały w wyniku podziału, jako obce. W czasie walki używają nematocytów, za pomocą których aplikują oponentowi toksyczne substancje .
Ukwiał tęgoczułki(Urticina felina) – gatunek z rodziny Actiniidaenależącej do rzędu ukwiałów. Jest jednym z dwóch gatunków ukwiałów, występujących w zachodnim Bałtyku (również w Polsce).
Zamieszkuje dno kamieniste. Jest to ukwiał o stosunkowo dużych rozmiarach ciała, przysadzistej budowie i bardzo szerokiej podeszwie. Średnica sięga 5 cm, wysokość ciała skurczonego – 3 cm, rozkurczonego – 10 cm. Tarcza gębowa prawie płaska; na jej brzegach znajduje się ok. 100 tępo zakończonych czułków. Wzdłuż brodawkowatego ciała biegną nieregularne smużki. Jego powierzchnię niejednokrotnie oklejają ciała obce.
Występuje w wodach europejskich, Atlantyku, Oceanie Arktycznym, Morzu Północnym.
ukwiałek arkoński
Ukwiałek arkoński (łac.: Halcampa duodecimcirrata) – jeden z dwóch gatunków ukwiałów, żyjących w zachodnim Bałtyku(również u wybrzeży Polski.
Występowanie
Zamieszkuje w Bałtyk a także północny Atlantyk, zatokę Maine i Rzekę Świętego Wawrzyńca. Bytuje w miękkim, mulisto-piaszczystym dnie, zagrzebany w nim aż do nasady czułków. Występuje gromadnie na głębokości ponad 40 m. Stwierdzany w Głębi Arkońskiej i niektórych przyległych obszarach.
Charakterystyka
Gatunek jest niewielki - długość jego ciała dochodzi do ok. 10 mm. Jest ono robakowato wydłużone i nie posiada podeszwy, a jego boki nieraz oklejają ciała obce. Brzegi tarczy ustnej opatrzone są przeważnie 8–13 czułkami, które zwierzę może wciągać.
Odżywianie
Drapieżnik, odżywia się jeżowcami, ślimakami, małżami i skorupiakami które pojawią się w zasięgu jego czułków.
Ukwiały (Actiniaria) – rządbezszkieletowych, osiadłych lub półosiadłych koralowców sześciopromiennych(Hexacorallia) żyjących pojedynczo, często intensywnie ubarwionych, z wyraźnymi deseniami. Zwierzęta te często żyją w symbiozie z innymi organizmami. Do najbardziej znanych ukwiałów zalicza się: Aiptasia diaphana, Actinia equina (ukwiał koński) oraz ukwiały symbiotyczne Discosoma, Stoichactis, Radianthus. Niektóre gatunki są hodowane w akwariach morskich.
Ekologia i morfologia
Ukwiały są zwierzętami osiadłymi. Wszystkie żyją pojedynczo, najczęściej przytwierdzone podeszwą (tarczą czepną) do podłoża, zazwyczaj mogą się na niej przesuwać. Wyjątki są wtórnie pelagiczne. Są rozpowszechnione w niemal wszystkich, głównie ciepłych morzach świata, na różnych głębokościach. Posiadają duże zdolności adaptacji do środowiska – niektóre gatunki znoszą wody o niższym zasoleniu – występują w estuariach.
Ich cylindryczne ciało osiąga zwykle kilka milimetrów, ale w niektórych przypadkach może osiągać do 1,5 m średnicy. Żywe ubarwienie zawdzięczają barwnikom karotenowym.
Do ukwiałów zaliczono ponad 1400 gatunków, z których, w wyniku rewizji taksonomicznej, około 1100 uznano za formalnie poprawnie opisane. Klasyfikowane są w 46 rodzinachgrupowanych w podrzędach
• Endocoelantheae,
• Nyantheae,
• Protantheae,
• Ptychodacteae.
Gąbki (Porifera)
Pierwsze gąbki pojawiły się 600 mln lat temu (prekambr), mianowicie gąbki krzemionkowe (inaczej szklane). W kambrze zróżnicowały się na gąbki wapienne, pospolite i archeocjaty, tworzyły one wtedy duże skupiska raf. Wytworzyły się więc 4 gromady, z czego jedna już wymarła. Współcześnie gąbki nie mają aż tak wielkiego znaczenie w budowaniu raf.
Są to najprymitywniejsze zwierzęta. Jako jedyne wśród tego królestwa nie wykształciły tkanek, dlatego specjalnie dla nich wyodrębniono podkrólestwo: nibytkankowce (Parazoa). Wszystkie gąbki bytują w środowisku wodnym, najczęściej w morzach i oceanach, jedynie około 150 gatunków w wodach słodkich, a ogólnie jest ich 8-9 tysięcy gatunków. Mogą występować na kilku kilometrach głębokości, jednak najczęściej spotyka się je blisko brzegu, czyli w dość płytkiej wodzie. Spośród zwierząt wyróżnia je (oprócz braku wykształconych tkanek) również brak otworu gębowego i charakterystyczny wygląd worka otworem skierowanym ku górze.
Gąbki często organizują się w duże kolonie, nawet do 50,000 osobników. We wnętrzu osobnika możemy spotkać wiele innych [organizmów – M. Stec] (komensale, symbionty, rzadziej pasożyty). Bakterie, glony i pierwotniaki żyją w komórkach gąbek. Płazińce, obleńce, pierścienice, mięczaki, skorupiaki zamieszkują kanały w ich ciele
Anémona de mar rosa
Bielenie się korali.
Władze Australii oraz pracownicy World Wildlife Fund biją na alarm: stan największego na świecie systemu raf koralowych osiągnął krytyczną granicę. Bielenia korali wokół Lizard Island, zlokalizowano w północnej części rafy.
Badacze korali po raz pierwszy uchwycili moment szczególnego zachowania rafy, gdy ta ulega wybielaniu pod wpływem wysokiej temperatury – donosi phys.org. Niezwykły eksperyment Zespół z QUT w Australii wykorzystał sprytną kombinację mikroskopu, aparatu cyfrowego oraz inteligentnego tableta do nagrywania z bliska film z reakcji raf koralowych na stres cieplny.
Rafa koralowa również zagrożona jest przez rozgwiazdy.
Stada żarłocznych, mięsożernych rozgwiazd z gatunku korona cierniowa (Acanthaster planci, ang. Crown of Thorns Starfish) poważnie zagrażają istnieniu Wielkiej Rafy Koralowej u wybrzeży Australii.
Naukowcom z australijskiego Instytutu Nauk Morskich (AIMS), na obrzeżach Townsville, Queensland, w północno-wschodniej Australii, udało się odwzorować zniszczenia spowodowane głównie działaniem tej niepozornej z wyglądu rozgwiazdy.
Koralowce giną w zastraszającym tempie. Obecnie możemy oglądać pod wodą zaledwie połowę tego co było 27 lat temu. Aż 42% tych zniszczeń rafy koralowej jest przypisywane właśnie działalności korony cierniowej.
Jedną z przyczyn takiego stanu jest nadmiar nawozów sztucznych z rolnictwa, które trafiają do morza. Powoduje to wzrost liczby fitoplanktonu, który stanowi pokarm dla młodych rozgwiazd. Uzmysławiając sobie, że jedna rozgwiazda składa od 5 do 22 milionów jaj, łatwo zrozumieć nagły przyrost liczebności tych szkarłupni.
Teraz australijscy naukowcy szukają sposobów na obniżenie zniszczeń wywoływanych przez łakome rozgwiazdy, które posiadają zdolność zduszenia korala a następnie strawienia jego mięsistych części. W tym celu przeprowadzona zostanie seria eksperymentów na ciernistych rozgwiazdach.parzydełkowce
Koralowce ośmiopromienne
Koralowce ośmiopromienne (Octocorallia) – podgromada osiadłych lub półosiadłych, kolonijnych koralowców (Anthozoa) z 8 przegrodami w jamie gastralnej i 8 pierzastymi czułkami. Do przykładowych przedstawicieli należą koral szlachetny (Corallium rubrum) i wachlarz Wenery (Gorgonia flabellum).
Stułbia
Stułbia, hydra (Hydra) – rodzaj stułbiopławów (Hydrozoa) obejmujący około 30 gatunków, w tym występujące w Polsce:
Stułbia szara
Stułbia szara (Hydra oligactis) – słodkowodny stułbiopław z rodziny Hydridae. Osobniki Hydra oligactis osiągają do 3 cm wzrostu, a ubarwione są na szaro.
Koralowce sześciopromienne
Koralowce sześciopromienne (Hexacorallia) – podgromada koralowców (Anthozoa), do której należą gatunki żyjące samotnie jak i tworzące kolonie. Charakteryzują się obecnością sześciu (lub wielokrotności) przegród w jamie gastralnej. Należą do nich gatunki w większości osiadłe. Nieliczne wędrują pełzając lub pływając.
Stułbia pospolita
Stułbia pospolita (Hydra vulgaris) – słodkowodny stułbiopław z rodziny Hydridae. Osobniki Hydra vulgaris osiągają do 2 cm wzrostu. Zamieszkują stawy wodne i inne zbiorniki wodne. Ubarwione są na brązowo.
Stułbia zielona
Stułbia zielona (Hydra viridissima) – słodkowodny stułbiopław z rodziny Hydridae. Długość do 3 cm. Spodnią częścią ciała (stopą) przytwierdza się do kamieni albo do roślin. Na wolnym końcu ciała znajduje się otwór gębowy otoczona długimi czułkami. Żywi się drobnymi zwierzętami. Żyje w stawach hodowlanych, jeziorkach, odnogach rzek itp.
Alcyonium
Alcyonium – rodzaj koralowców tworzących krępe, drzewkowato lub palczasto rozgałęzione kolonie o giętkim szkielecie pokrytym warstwą mięsistej, żywej tkanki (cenosark). W języku polskim określane są zwyczajowymi nazwami koral korkowiec, korkowiec, dłoń topielca lub ręka topielca. Dwie ostatnie nazwy nawiązują do kształtu polipów z tego rodzaju, przypominającego dłoń ludzką. Wysokość kolonii Alcyonium dochodzi do kilkudziesięciu centymetrów. Występują w morzach europejskich, w Morzu Śródziemnym są liczne.
Hederyka Rydera
Hederyka Rydera, meduzka słodkowodna (Craspedacusta sowerbyi) – słodkowodny gatunek stułbiopława.
Pennatula
Pennatula – rodzaj półosiadłych koralowców z rzędu piórówek, w języku polskim określany zwyczajową nazwą piórówka albo pióro morskie. Piórówki tworzą piórokształtne kolonie o szkielecie rogowym, złożonym z niespojonych ze sobą spikul. Nasadowa część tworzonej przez najstarszy polip głównej osi kolonii (zwanej pniem) tkwi w miękkim dnie morskim lub jest przymocowana do twardych obiektów. Drobne, czerwone polipy rozmieszczone są szeregami na bocznych odgałęzieniach (promieniach) kolonii. Polipy dzielą się na odżywiające kolonię autozooidy i regulujące przepływ wody przez kolonię małe, pozbawione ramion syfonozooidy.
Anthothoe
Anthothoe – rodzaj koralowców z rodziny Sagartiidae. Należą tutaj następujące gatunki:
Corynactis
Corynactis - rodzaj koralowców z rodziny Corallimorphidae. Należą tutaj następujące gatunki:
Corynactis californica
Corynactis californica - gatunek koralowca występujący u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej od amerykańskiego stanu Waszyngton do meksykańskiego stanu Kalifornia Dolna.
Koralowce
Koralowce (Anthozoa, z gr. anthos – kwiat + zoon – zwierzę, kwiatozwierz) – gromada wyłącznie morskich, skałotwórczych parzydełkowców (Cnidaria) występujących jedynie pod postacią polipa, zwykle kolonijnie, na niewielkich głębokościach, przytwierdzonych do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej, w dobrze naświetlonych i natlenionych wodach. W zapisie kopalnym znane są od kambru. Do najbardziej znanych przedstawicieli koralowców należą m.in.: koral czerwony (Corallium rubrum), zwany również szlachetnym, rafotwórcze korale madreporowe (Madreporaria) oraz koral korkowiec (Alcyonium palmatum). W polskiej strefie Bałtyku odnotowano 2 rzadko spotykane gatunki ukwiałów: ukwiał tęgoczułki i ukwiałek arkoński. Ponadto w Bałtyku żyje również kolonijna piórówka świecąca. Trwałe struktury wapienne wytwarzane przez koralowce są podstawą do powstawania nowego ekosystemu znanego jako rafa koralowa.
Korale madreporowe
Korale madreporowe, korale rafotwórcze, korale kamienne, korale rafowe (Scleractinia) określane też jako koralowce kamienne (Scleractina) lub madreporowce (Madreporaria) – rząd koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia), do którego należą drobne, osiadłe, przeważnie kolonijne polipy (antopolipy) wytwarzające zewnętrzne szkielety z węglanu wapnia tworzące zwartą, wapienną masę. Połowa gatunków z tego rzędu to zwierzęta, które są głównym czynnikiem rafotwórczym – dzięki nim powstają rafy i wyspy koralowe. W zapisie kopalnym są znane od środkowego triasu (około 245 mln lat temu) – już wówczas były grupą silnie zróżnicowaną. Wiele gatunków tych korali jest zagrożonych wyginięciem. Przykładowymi przedstawicielami korali madreporowych są gatunki z rodzajów Madrepora (rodzaj, od którego wywodzi się nazwa rzędu), Meandryna, zwana wądolnicą oraz żyjące pojedynczo Fungia (grzybniki), o kształcie grzyba kapeluszowego.
Żeglarz portugalski
Żeglarz portugalski, bąbelnica bąbelcowa, żywłoga, aretuza (Physalia physalis) – mocno parzący gatunek rurkopława z rodziny Physaliidae, kosmopolityczny, kolonijny parzydełkowiec, obejmujący kilkadziesiąt osobników wspólnie żyjących. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Physalia i jedynym rurkopławem występującym w dużych skupiskach. Ma charakterystyczny, unoszący się na powierzchni wody pęcherz (pneumatofor) zakończony małym żagielkowatym grzebieniem służącym do przemieszczania się kolonii. Od spodu zwisają polipy spełniające funkcje rozrodcze lub odżywcze, z których te ostatnie mogą osiągać długość kilkunastu metrów długości. Żeglarz portugalski ma bardzo silne parzydełka, które mogą być groźne dla człowieka.
Stułbiopławy
Stułbiopławy (Hydrozoa) – gromada parzydełkowców (Cnidaria), obejmująca około 3500 gatunków, w większości morskich, charakteryzujących się stadium drobnej meduzy z welum wzdłuż krawędzi, wicią komórki parzydełkowej zamienioną w knidocyl oraz występowaniem przemiany pokoleń (metageneza). Do nielicznych gatunków słodkowodnych należą pospolite stułbie z rodzaju Hydra. W rozwoju stułbiopławów występują dwie postacie dorosłe (polip i meduza) lub jedna z nich. Polipa, zwanego hydropolipem, charakteryzuje jednolita jama chłonąco-trawiąca bez przegród (septum). U meduzy, zwanej hydromeduzą, występuje żagielek, a gonady powstają pod ektodermą. Najstarsze stułbiopławy znane są z najwyższego prekambru.
Piórówka świecąca
Piórówka świecąca (Pennatula phosphorea) – jedyny gatunek koralowców z rodzaju piórówek, występujący w Bałtyku, a zarazem jedyny koralowiec kolonijny, zamieszkujący to morze. Wyróżnia się zdolnościami bioluminescencyjnymi oraz dużą wrażliwością na bodźce, pod wpływem których reaguje rozbłyskami światła. Jest to gatunek kosmopolityczny.
Koral szlachetny
Koral szlachetny, koral czerwony (Corallium rubrum) – gatunek koralowca z rodziny Coralliidae występujący w Morzu Adriatyckim i zachodnim Morzu Śródziemnym. Introdukowany w Japonii.
Ukwiał tęgoczułki
Ukwiał tęgoczułki (Urticina felina) – jeden z dwóch gatunków ukwiałów, występujących w zachodnim Bałtyku (również w Polsce). Zamieszkuje dno kamieniste. Jest to ukwiał o stosunkowo dużych rozmiarach ciała, przysadzistej budowie i bardzo szerokiej podeszwie. Średnica sięga 5 cm, wysokość ciała skurczonego – 3 cm, rozkurczonego – 10 cm. Tarcza gębowa prawie płaska; na jej brzegach znajduje się ok. 100 tępo zakończonych czułków. Wzdłuż brodawkowatego ciała biegną nieregularne smużki. Jego powierzchnię niejednokrotnie oklejają ciała obce.
Ukwiały
Ukwiały (Actiniaria) – rząd bezszkieletowych, osiadłych lub półosiadłych koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia) żyjących pojedynczo, często intensywnie ubarwionych, z wyraźnymi deseniami. Zwierzęta te często żyją w symbiozie z innymi organizmami. Do najbardziej znanych ukwiałów zalicza się: Aiptasia diaphana, Actinia equina oraz ukwiały symbiotyczne Discosoma, Stoichactis, Radianthus. Niektóre gatunki są hodowane w akwariach morskich.
Rurkopławy
Rurkopławy, cewiopławy (Siphonophora) – rząd wyłącznie morskich, pelagicznych stułbiopławów (Hydrozoa) tworzących swobodnie pływające, wielopostaciowe kolonie (kormusy) złożone z osobników polipowatych i meduzowatych. Kolonie ich składają się z głównego pnia, na którym osadzone są osobniki o różnej budowie i mające różne znaczenie fizjologiczne. Osobniki meduzowate służą albo do lokomocji jako dzwony pływne i komory powietrzne (pneumatofory), albo wytwarzają komórki rozrodcze. U większości rurkopławów pień jest długi, a osobniki rozmieszczone są na całej jego długości. Wyróżnia się rurkopławy o wydłużonej łodydze i licznych trofozoidach, należące do podrzędu Siphonanthae oraz rurkopławy charakteryzujące się szerokim pniem w kształcie krążka i jednym tylko trofozoidem, należące do podrzędu Disconanthae. Jest to wynik dywergencji filogenetycznej. Rurkopławy występują w ciepłych, pełnosłonych morzach, głównie tropikalnych i subtropikalnych. Przykładowym przedstawicielem jest żeglarz portugalski (Physalia physalis).
Ectopleura larynx
Ectopleura larynx – zwierzę z gromady stułbiopławów żyjące u wybrzeży Wielkiej Brytanii i obu Ameryk opisane po raz pierwszy pod nazwą Tubularia larynx.
Koralowce ośmiopromienne (Octocorallia) – podgromada osiadłych lub półosiadłych, kolonijnych koralowców (Anthozoa) z 8 przegrodami w jamie gastralnej i 8 pierzastymi czułkami. Do przykładowych przedstawicieli należą koral szlachetny (Corallium rubrum) i wachlarz Wenery (Gorgonia flabellum).
Stułbia
Stułbia, hydra (Hydra) – rodzaj stułbiopławów (Hydrozoa) obejmujący około 30 gatunków, w tym występujące w Polsce:
Stułbia szara
Stułbia szara (Hydra oligactis) – słodkowodny stułbiopław z rodziny Hydridae. Osobniki Hydra oligactis osiągają do 3 cm wzrostu, a ubarwione są na szaro.
Koralowce sześciopromienne
Koralowce sześciopromienne (Hexacorallia) – podgromada koralowców (Anthozoa), do której należą gatunki żyjące samotnie jak i tworzące kolonie. Charakteryzują się obecnością sześciu (lub wielokrotności) przegród w jamie gastralnej. Należą do nich gatunki w większości osiadłe. Nieliczne wędrują pełzając lub pływając.
Stułbia pospolita
Stułbia pospolita (Hydra vulgaris) – słodkowodny stułbiopław z rodziny Hydridae. Osobniki Hydra vulgaris osiągają do 2 cm wzrostu. Zamieszkują stawy wodne i inne zbiorniki wodne. Ubarwione są na brązowo.
Stułbia zielona
Stułbia zielona (Hydra viridissima) – słodkowodny stułbiopław z rodziny Hydridae. Długość do 3 cm. Spodnią częścią ciała (stopą) przytwierdza się do kamieni albo do roślin. Na wolnym końcu ciała znajduje się otwór gębowy otoczona długimi czułkami. Żywi się drobnymi zwierzętami. Żyje w stawach hodowlanych, jeziorkach, odnogach rzek itp.
Alcyonium
Alcyonium – rodzaj koralowców tworzących krępe, drzewkowato lub palczasto rozgałęzione kolonie o giętkim szkielecie pokrytym warstwą mięsistej, żywej tkanki (cenosark). W języku polskim określane są zwyczajowymi nazwami koral korkowiec, korkowiec, dłoń topielca lub ręka topielca. Dwie ostatnie nazwy nawiązują do kształtu polipów z tego rodzaju, przypominającego dłoń ludzką. Wysokość kolonii Alcyonium dochodzi do kilkudziesięciu centymetrów. Występują w morzach europejskich, w Morzu Śródziemnym są liczne.
Hederyka Rydera
Hederyka Rydera, meduzka słodkowodna (Craspedacusta sowerbyi) – słodkowodny gatunek stułbiopława.
Pennatula
Pennatula – rodzaj półosiadłych koralowców z rzędu piórówek, w języku polskim określany zwyczajową nazwą piórówka albo pióro morskie. Piórówki tworzą piórokształtne kolonie o szkielecie rogowym, złożonym z niespojonych ze sobą spikul. Nasadowa część tworzonej przez najstarszy polip głównej osi kolonii (zwanej pniem) tkwi w miękkim dnie morskim lub jest przymocowana do twardych obiektów. Drobne, czerwone polipy rozmieszczone są szeregami na bocznych odgałęzieniach (promieniach) kolonii. Polipy dzielą się na odżywiające kolonię autozooidy i regulujące przepływ wody przez kolonię małe, pozbawione ramion syfonozooidy.
Anthothoe
Anthothoe – rodzaj koralowców z rodziny Sagartiidae. Należą tutaj następujące gatunki:
Corynactis
Corynactis - rodzaj koralowców z rodziny Corallimorphidae. Należą tutaj następujące gatunki:
Corynactis californica
Corynactis californica - gatunek koralowca występujący u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej od amerykańskiego stanu Waszyngton do meksykańskiego stanu Kalifornia Dolna.
Koralowce
Koralowce (Anthozoa, z gr. anthos – kwiat + zoon – zwierzę, kwiatozwierz) – gromada wyłącznie morskich, skałotwórczych parzydełkowców (Cnidaria) występujących jedynie pod postacią polipa, zwykle kolonijnie, na niewielkich głębokościach, przytwierdzonych do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej, w dobrze naświetlonych i natlenionych wodach. W zapisie kopalnym znane są od kambru. Do najbardziej znanych przedstawicieli koralowców należą m.in.: koral czerwony (Corallium rubrum), zwany również szlachetnym, rafotwórcze korale madreporowe (Madreporaria) oraz koral korkowiec (Alcyonium palmatum). W polskiej strefie Bałtyku odnotowano 2 rzadko spotykane gatunki ukwiałów: ukwiał tęgoczułki i ukwiałek arkoński. Ponadto w Bałtyku żyje również kolonijna piórówka świecąca. Trwałe struktury wapienne wytwarzane przez koralowce są podstawą do powstawania nowego ekosystemu znanego jako rafa koralowa.
Korale madreporowe
Korale madreporowe, korale rafotwórcze, korale kamienne, korale rafowe (Scleractinia) określane też jako koralowce kamienne (Scleractina) lub madreporowce (Madreporaria) – rząd koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia), do którego należą drobne, osiadłe, przeważnie kolonijne polipy (antopolipy) wytwarzające zewnętrzne szkielety z węglanu wapnia tworzące zwartą, wapienną masę. Połowa gatunków z tego rzędu to zwierzęta, które są głównym czynnikiem rafotwórczym – dzięki nim powstają rafy i wyspy koralowe. W zapisie kopalnym są znane od środkowego triasu (około 245 mln lat temu) – już wówczas były grupą silnie zróżnicowaną. Wiele gatunków tych korali jest zagrożonych wyginięciem. Przykładowymi przedstawicielami korali madreporowych są gatunki z rodzajów Madrepora (rodzaj, od którego wywodzi się nazwa rzędu), Meandryna, zwana wądolnicą oraz żyjące pojedynczo Fungia (grzybniki), o kształcie grzyba kapeluszowego.
Żeglarz portugalski
Żeglarz portugalski, bąbelnica bąbelcowa, żywłoga, aretuza (Physalia physalis) – mocno parzący gatunek rurkopława z rodziny Physaliidae, kosmopolityczny, kolonijny parzydełkowiec, obejmujący kilkadziesiąt osobników wspólnie żyjących. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Physalia i jedynym rurkopławem występującym w dużych skupiskach. Ma charakterystyczny, unoszący się na powierzchni wody pęcherz (pneumatofor) zakończony małym żagielkowatym grzebieniem służącym do przemieszczania się kolonii. Od spodu zwisają polipy spełniające funkcje rozrodcze lub odżywcze, z których te ostatnie mogą osiągać długość kilkunastu metrów długości. Żeglarz portugalski ma bardzo silne parzydełka, które mogą być groźne dla człowieka.
Stułbiopławy
Stułbiopławy (Hydrozoa) – gromada parzydełkowców (Cnidaria), obejmująca około 3500 gatunków, w większości morskich, charakteryzujących się stadium drobnej meduzy z welum wzdłuż krawędzi, wicią komórki parzydełkowej zamienioną w knidocyl oraz występowaniem przemiany pokoleń (metageneza). Do nielicznych gatunków słodkowodnych należą pospolite stułbie z rodzaju Hydra. W rozwoju stułbiopławów występują dwie postacie dorosłe (polip i meduza) lub jedna z nich. Polipa, zwanego hydropolipem, charakteryzuje jednolita jama chłonąco-trawiąca bez przegród (septum). U meduzy, zwanej hydromeduzą, występuje żagielek, a gonady powstają pod ektodermą. Najstarsze stułbiopławy znane są z najwyższego prekambru.
Piórówka świecąca
Piórówka świecąca (Pennatula phosphorea) – jedyny gatunek koralowców z rodzaju piórówek, występujący w Bałtyku, a zarazem jedyny koralowiec kolonijny, zamieszkujący to morze. Wyróżnia się zdolnościami bioluminescencyjnymi oraz dużą wrażliwością na bodźce, pod wpływem których reaguje rozbłyskami światła. Jest to gatunek kosmopolityczny.
Koral szlachetny
Koral szlachetny, koral czerwony (Corallium rubrum) – gatunek koralowca z rodziny Coralliidae występujący w Morzu Adriatyckim i zachodnim Morzu Śródziemnym. Introdukowany w Japonii.
Ukwiał tęgoczułki
Ukwiał tęgoczułki (Urticina felina) – jeden z dwóch gatunków ukwiałów, występujących w zachodnim Bałtyku (również w Polsce). Zamieszkuje dno kamieniste. Jest to ukwiał o stosunkowo dużych rozmiarach ciała, przysadzistej budowie i bardzo szerokiej podeszwie. Średnica sięga 5 cm, wysokość ciała skurczonego – 3 cm, rozkurczonego – 10 cm. Tarcza gębowa prawie płaska; na jej brzegach znajduje się ok. 100 tępo zakończonych czułków. Wzdłuż brodawkowatego ciała biegną nieregularne smużki. Jego powierzchnię niejednokrotnie oklejają ciała obce.
Ukwiały
Ukwiały (Actiniaria) – rząd bezszkieletowych, osiadłych lub półosiadłych koralowców sześciopromiennych (Hexacorallia) żyjących pojedynczo, często intensywnie ubarwionych, z wyraźnymi deseniami. Zwierzęta te często żyją w symbiozie z innymi organizmami. Do najbardziej znanych ukwiałów zalicza się: Aiptasia diaphana, Actinia equina oraz ukwiały symbiotyczne Discosoma, Stoichactis, Radianthus. Niektóre gatunki są hodowane w akwariach morskich.
Rurkopławy
Rurkopławy, cewiopławy (Siphonophora) – rząd wyłącznie morskich, pelagicznych stułbiopławów (Hydrozoa) tworzących swobodnie pływające, wielopostaciowe kolonie (kormusy) złożone z osobników polipowatych i meduzowatych. Kolonie ich składają się z głównego pnia, na którym osadzone są osobniki o różnej budowie i mające różne znaczenie fizjologiczne. Osobniki meduzowate służą albo do lokomocji jako dzwony pływne i komory powietrzne (pneumatofory), albo wytwarzają komórki rozrodcze. U większości rurkopławów pień jest długi, a osobniki rozmieszczone są na całej jego długości. Wyróżnia się rurkopławy o wydłużonej łodydze i licznych trofozoidach, należące do podrzędu Siphonanthae oraz rurkopławy charakteryzujące się szerokim pniem w kształcie krążka i jednym tylko trofozoidem, należące do podrzędu Disconanthae. Jest to wynik dywergencji filogenetycznej. Rurkopławy występują w ciepłych, pełnosłonych morzach, głównie tropikalnych i subtropikalnych. Przykładowym przedstawicielem jest żeglarz portugalski (Physalia physalis).
Ectopleura larynx
Ectopleura larynx – zwierzę z gromady stułbiopławów żyjące u wybrzeży Wielkiej Brytanii i obu Ameryk opisane po raz pierwszy pod nazwą Tubularia larynx.
