poniedziałek, 4 grudnia 2017

Kraków-Polska


Kraków -  Stolica Polski do 1795 r - Miasto  Koronacyjne.



Kraków (łac. Cracovia – miasto położone w południowej Polsce nad Wisłą, drugie w kraju pod względem liczby mieszkańców i powierzchni, stolica Polski do 1795 r. i miasto koronacyjne oraz nekropolia królów Polski, od 1000 roku nieprzerwanie stolica diecezji krakowskiej (jednej z pięciu w ówczesnej Polsce), a od 1925 archidiecezji i metropolii, od odzyskania niepodległości w 1918 r. miasto wojewódzkie (od 1998 r. siedziba władz województwa małopolskiego), jest także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji krakowskiej i Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. W zapisach historycznych Kraków jest uznawany za główne miasto historycznej Małopolski. Leży na obszarze Bramy Krakowskiej, Niecki Nidziańskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. . Kraków jest drugim co do wielkości, po Warszawie, rynkiem nowoczesnej powierzchni biurowej (ponad milion metrów kwadratowych powierzchni biurowej).


W Krakowie znajdują się główne siedziby m.in.: Polskiej Akademii Umiejętności, Muzeum Narodowe, Panteon Narodowy, Archiwum Narodowe, Biblioteka Jagiellońska Narodowego Centrum Nauki, Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Zootechniki – Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, dowództwa Sił Specjalnych RP będące jednocześnie jednym z kilku dowództw sił specjalnych NATO, Centrum Operacji Lądowych , Polskiego Związku Narciarskiego, Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO.









Sukiennice

Pierwszy budynek, wzniesiony z kamienia, stanął w tym miejscu tuż po nadaniu miastu przywileju lokacyjnego w roku 1257. Ślady tej budowli zachowały się tylko w piwnicach. 



W drugiej połowie XIV wieku budowniczy miejski Marcin Lindintolde wzniósł w centrum Rynku Głównego krytą, murowaną i podpartą szkarpami halę przeznaczoną na handel suknem. Zgodnie z przywilejem króla Kazimierza Wielkiego przyjezdni kupcy mogli sprzedawać tylko własny towar - i tylko w tym miejscu. Hala wypełniona była wewnątrz kramami. 




Na zewnątrz, równolegle do Sukiennic - od strony ulicy Szewskiej - stały rzędem jatki szewskie i garbarskie. Naprzeciw - od strony ulicy Siennej - znaczną przestrzeń zajmowały ustawione w dwóch rzędach 64 kramy bogate, gdzie handlowano dosłownie wszystkim. Ten gotycki budynek spłonął w wielkim pożarze miasta w 1555 roku.


Rynek Główny z kościołami Mariackim i św. Wojciecha. W głębi Kamienica Mennica, Szara Kamienica i Dom Włoski.


Rynek Główny - historia tego miejsca sięga XIII wieku, był to niegdyś największy plac średniowiecznej Europy. Aktualnie zaliczany jest do trzech największych rynków europejskich. Każdy bok placu ma 200 m długości. 




Model tego ogromnego kwadratu powstał w 1257 roku, za czasów Bolesława Wstydliwego. Wykonany został dla handlowców by mieli miejsce na prowadzenia swoich interesów, i od tego czasu pozostał niezmieniony. Przy Rynku znajdują się najważniejsze budynki Krakowa, a wśród nich: Bazylika Mariacka, Sukiennice, Kościół Św. Wojciecha i wieża ratuszowa.


Barbakan

Barbakan leży nieopodal Głównego Rynku Krakowskiego. Jest jednym z najbardziej okazałych i najpiękniejszych zabytków Krakowa. 





Obiekt wzniesiony jak podają wszelkie przewodniki w latach 1498-1499.Nazwa pochodzenia tureckiego, jednak nazywana przez Polaków Rondlem o średnicy aż 24m.  Nazwa ta wzięła się od charakterystycznego i oryginalnego  kształtu rondla. 




Budowla ta spełniała głownie funkcje obronne. W historii Krakowa zapisana jako budynek  broniący Bramę  Floriańską. Barbakan sam w sobie jest obiektem pełnym zachwytu, w swojej pięknej architekturze posiada 7 wieżyczek obronnych z 130 strzelnicami. Umieszczony jest na  czterech kondygnacjach. Najwyższą kondygnację stanowi kryty ganek z otworami w podłodze. Kraków jest znany z  oryginalnych zabytków, przez co przyciąga   rzeszę turystów także tych zagranicznych, którzy mogą zobaczyć nietypowe historyczne obiekty.


Wieża Mariacka


Dlatego też po dziś dzień hejnał urywa się w tym samym momencie, by uczcić pamięć dzielnego trębacza, dzięki któremu Kraków powstał do walki z najeźdźcą.
.
Tajemnicę różnej wysokości wież wyjaśnia legenda

Według legen­dy do budo­wy wież kościo­ła Mariac­kie­go zatrud­nio­no dwóch bra­ci, któ­rzy cie­szy­li się wiel­kim uzna­niem jako jed­ni z naj­lep­szych budow­ni­czych Kra­ko­wa. Star­sze­mu bra­tu pole­co­no wznie­sie­nie wie­ży połu­dnio­wej, a młod­sze­mu pół­noc­nej.
Począt­ko­wo budo­wa prze­bie­ga­ła spo­koj­nie, w podob­nym tem­pie. Wkrót­ce jed­nak oka­za­ło się, że wie­ża połu­dnio­wa, nad któ­rą pra­co­wał star­szy brat, znacz­nie prze­wyż­sza pół­noc­ną. Tra­wio­ny nie­po­skro­mio­ną zazdro­ścią młod­szy brat zabił w ata­ku wście­kło­ści star­sze­go. Nie­do­koń­czo­ną wie­żę połu­dnio­wą naka­zał nakryć kopu­łą, a sam zgod­nie z pla­nem zakoń­czył budo­wę swo­jej, teraz wyż­szej, wie­ży pół­noc­nej. Wyrzu­ty sumie­nia nie dawa­ły mu jed­nak żyć. W dniu uro­czy­ste­go poświę­ce­nia świą­ty­ni mariac­kiej sta­nął na samym szczy­cie swej wie­ży, trzy­ma­jąc w dło­ni nóż, któ­rym zamor­do­wał bra­ta. Przy­znał się publicz­nie do zabój­stwa, po czym sko­czył w dół. Do dziś w bra­mie Sukien­nic na Ryn­ku Głów­nym wisi nóż mor­der­cy, któ­ry ma przy­po­mi­nać o tych tra­gicz­nych wyda­rze­niach.

Według innej wer­sji legen­dy po zabój­stwie star­sze­go bra­ta budo­wa połu­dnio­wej wie­ży zosta­ła zakoń­czo­na przez nad­przy­ro­dzo­ne siły, a będą­cy tego świad­kiem młod­szy brat ze stra­chu stra­cił rów­no­wa­gę, spadł z rusz­to­wa­nia i w ten spo­sób poniósł śmierć.




Wieża Mariacka codziennie  skupia  dookoła siebie mnóstwo turystów, którzy pragną usłyszeć słynny na cały świat hejnał. 


Trębacz Zygmunt Rozum gra hejnał mariacki
Jedną z najważniejszych prac w Krakowie jest trębacz w kościele Mariackim. Co godzinie on gra melodię z pięciu nut, która nazywa się "Hejnał Mariacki".

Hejnał mariacki  rozbrzmiewa  dla krakusów i turystów co godzinę a wygrywany w samo południe  jest słyszany także na całym świecie dzięki audycji  radiowej  Radia Kraków. Obiekt ten nazywany jest przez krakowiaków również Wieżą Straży, Budzielnią, Alarmową czy Hejnalicą. Ważnym elementem tej wieży jest hełm i złocista korona znajdująca się na 81m wysokości.jeden z najważniejszych- prac w Krakowie jest trębacz w kościele Mariackim. Co godzinie on gra melodię z pięciu nut, która nazywa się "Hejnał Mariacki".
Hejnał mariacki jest grany już od 600 lat co godzinę i zgodnie z tradycją na cztery strony świata przez trębacza czyli funkcjonariusza Państwowej Straży Pożarnej. Aby usłyszeć i zobaczyć jak wygrywany jest  przepiękny hejnał mariacki oraz  zobaczyć  przepiękna panoramę krakowska trzeba niestety pokonać 239 schodków aby znaleźć się u boku trębacza. Z tego  pięknego tarasu widokowego można według podań zobaczyć cztery polskie ziemie a mianowicie na południu białe szczyty Tatr, na zachodzie kominy Śląskie, na wschodzie wieże kościołów a na północy Bałtyk.


Wawel


Wawel czyli wzgórze na Pomoście Krakowskim, na którym znajdują się dwa główne zabytki kulturowe Krakowa czyli Zamek Królewski i Katedra Wawelska. Wawel kryje w sobie wiele tajemnic i ma wyjątkową historię. 








Najważniejszym zabytkiem na Wawelu jest Zamek Królewski, czyli muzeum rezydencji królewskich i historycznych. Zamek ma bardzo bogate wnętrze  zachwyca nie jednego zwiedzającego, udostępnione są do  zwiedzania: apartamenty, sale królewskie, skarbiec czy zbrojownię. 

Sala Poselska


Sala Poselska z głowami wawelskimi.Głowy wawelskie – rzeźby głów zdobiące strop sali Poselskiej na Zamku.


Reprezentacyjne Komnaty Królewskie -Zamek Królewski na Wawelu.


         

  
W kasetonowym suficie sali znajdowały się pierwotnie 194 głowy, do dziś przetrwało ich 30. 




Komnaty Królewskie na Wawelu



Katedra Wawelska

Drugim zabytkowym zespołem Wawelu jest bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława zwana Katedrą Wawelską.





 To tu znajdują się słynne na cały świat grobowce polskich królów, wodzów czy twórców polskiej kultury tj. Piłsudskiego, Mickiewicza, Słowackiego. 


Nagrobek Zygmunta Starego

Wielokrotnie na Wawelu badano i porządkowano groby królów, ale nigdy wcześniej coś takiego się nie wydarzyło… Od wiosny 1974 roku wiele osób z kręgu badaczy grobu Kazimierza Jagiellończyka zmarło gwałtowną śmiercią - na zawał serca i wylew krwi. W ciągu 10 lat ofiar "klątwy Jagiellończyka" było 15! Co najdziwniejsze, umierali ludzie zdrowi, w średnim wieku - ci, którzy byli najbliżej zawartości grobowca. Ta historia jako żywo kojarzy się z "klątwą Tutenchamona", a to przecież jedna z największych tajemnic XX wieku, która bulwersuje umysły od czasu otwarcia grobu faraona przez Howarda Cartera w 1922 roku…


Kazimierz Jagiellończyk


Władysław Jagiełło


Nagrobek Anny Jagiellonki



Dzwon Zygmunta 

 
W Katedrze Wawelskiej swoje zasłużone miejsce ma największy polski dzwon. Dzwon Zygmunta Jeden z najsłynniejszych, jak nie najsłynniejszy dzwon w Polsce - Dzwon Zygmunt. Znajduje się w Wieży Zygmuntowskiej przy katedrze wawelskiej. Wejście do wieży prowadzi przez kaplicę św. Małgorzaty, która pełni rolę zakrystii.


                                 Uszkodzony Dzwon Zygmunta



Dzwon nazwano na cześć jego fundatora, króla Zygmunta I Starego. Dzwon został odlany w Krakowie przez ludwisarza Hansa Bahama z Norymbergii w 1520 roku. Na kopule umieszczono płaskorzeźby św. Stanisława oraz św. Zygmunta, a także herby Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz Królestwa Polskiego. Napis na dzwonie głosi: „Bogu Najlepszemu, Największemu i Dziewicy Bogurodzicy, świętym patronom swoim, znakomity Zygmunt, król Polski, ten dzwon godny wielkości umysłu i czynów swoich kazał sporządzić Roku Pańskiego 1520”.

Legenda głosi, że dopóki dzwon wisi na wieży, nic złego nie spotka Krakowa. Dzwon został umieszczony na wieży 9 lipca 1521 roku, a już 13 lipca tego samego roku w Krakowie po raz pierwszy mieszkańcy mogli usłyszeć jego głos. Serce dzwonu pękało już trzykrotnie, jednak było niezwłocznie naprawiane. W Wigilię 2000 roku serce Dzwonu Zygmunt pękło ponownie, tym razem postanowiono odlać serce na nowo, stare natomiast można oglądać przy wejściu na wieżę.

Dzwon Zygmunt bije w najważniejsze święta, uroczystości kościelne oraz narodowe. Dawniej można go było usłyszeć z okazji narodzin oraz śmierci rodziny któregoś z członków rodziny królewskiej, a także podczas pogrzebów wielkich Polaków pochowanych na Wawelu. Dzwon Zygmunt uruchamiany jest ręcznie przez od ośmiu do dwunastu ludzi. Przywilej ten ma tylko trzydziestu pięciu dzwonników, którzy stowarzyszeni są w Bractwie Dzwonników Zygmunta.

Jego masa to: 12.600 kg, w tym serce dzwonu 365 kg oraz klosz 9650 kg.
Aby go rozbujać potrzeba aż 12 silnych osób. Jego bicie oznacza a zarazem ogłasza  największe wydarzenia w życiu Polski i kościoła katolickiego. 




Kaplica Zygmuntowska



Kaplica Zygmuntowska zw. także Królewską, Rorantystów i Jagiellońską, Kaplica Wniebowzięcia NP Marii oraz św. Barbary – jedna z 19 kaplic w Katedrze Wawelskiej. Przykład florenckiej architektury renesansowej poza Włochami. Wikipedia
Otwarcie: 1519
Styl architektoniczny: Architektura renesansu
Architekt: Bartolommeo Berrecci



Kaplica Zygmuntowska.




Wawel 

Historia wzgórza wawelskiego

Zamek Królewski na Wawelu
Zamek Królewski na Wawelu
Wawel – wapienna skała jurajska, dominująca w panoramie Krakowa (około 228 m n.p.m.), uformowała się około 150 milionów lat temu. Wzgórze nad Wisłą, wśród wód i mokradeł, było bezpiecznym miejscem dla osiedlającej się tu od epoki paleolitu ludności. Zapewne od VII stulecia n.e. byli to Słowianie. Wczesnośredniowieczne legendy mówią o zamieszkującym wawelską jaskinię strasznym smoku, o jego pogromcy Kraku i córce tegoż Wandzie, która rzuciła się do Wisły, nie chcąc oddać ręki niemieckiemu rycerzowi. 

W końcu pierwszego tysiąclecia n.e. Wawel zaczął odgrywać rolę ośrodka władzy politycznej. W w. IX był głównym grodem plemienia Wiślan. Pierwszy historyczny władca Polski Mieszko I z rodu Piastów (około 965-992), jak również jego następcy: Bolesław Chrobry (992-1025) i Mieszko II (1025-1034) obrali Wawel na jedną ze swych siedzib. W tym okresie Wawel należał do najważniejszych polskich ośrodków chrześcijaństwa. Na wzgórzu pojawiły się pierwsze przedromańskie i romańskie budowle sakralne, wśród nich, po utworzeniu w roku 1000 biskupstwa krakowskiego, kamienna katedra. Znaczącym ośrodkiem polityczno-administracyjnym państwa stał się Wawel za panowania Kazimierza Odnowiciela (1034-1058). Jego syn, Bolesław Śmiały (1058-1079), rozpoczął budowę drugiej z kolei romańskiej katedry, którą ukończył dopiero Bolesław Krzywousty (1102-1138). Książę ten, w testamencie z r. 1138, dzieląc Polskę na dzielnice, wyznaczył Kraków na siedzibę księcia-seniora. W r. 1291 Kraków z Wawelem przeszedł okresowo pod czeskie panowanie, a Wacław II z rodu Przemyślidów ukoronował się w tutejszej katedrze na króla.
Katedra krakowska
Katedra krakowska
W r. 1306 wkroczył na Wawel książę kujawski Władysław Łokietek (1306-1333), który w r. 1320 ukoronował się również w krakowskiej katedrze. Była to pierwsza odnotowana historycznie koronacja polskiego władcy na Wawelskim Wzgórzu. W tym czasie, za sprawą Łokietka, rozpoczęto budowę trzeciej w tym miejscu, gotyckiej katedry, rozbudowano zamek, drewniano-ziemne fortyfikacje zastąpiono murowanymi. Grób Łokietka w katedrze zapoczątkował krakowską nekropolię polskich władców. Ostatni z rodu Piastów, Kazimierz Wielki (1333-1370) doprowadził Wawel do niebywałej świetności. W rozbudowanym gotyckim zamku miały miejsce w r. 1364 zaślubiny wnuczki króla Kazimierza Elżbiety z cesarzem Karolem IV. Z tej okazji odbył się słynny zjazd królów i książąt, podejmowanych następnie przez bogatego mieszczanina Wierzynka.

Wprowadzenie na tron w r. 1385 Jadwigi z rodu węgierskich Andegawenów i jej małżeństwo z księciem litewskim Władysławem Jagiełłą (1386-1434) zapoczątkowały kolejny okres świetności Wawelu. Na dworze królewskim zatrudniano obok miejscowych i zachodnioeuropejskich artystów, także malarzy ruskich. Za panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447-1492) sylwetę wzgórza wzbogaciły m.in. wysokie ceglane baszty: Złodziejska, Sandomierska i Senatorska. Na dworze tego władcy działali pierwsi w Polsce humaniści, nauczyciele jego synów: historyk Jan Długosz i Włoch Filip Kallimach.

Wawel - krużganki
Wawel - krużganki
Renesans w wersji włoskiej wkroczył na Wawel na początku w. XVI. Król Aleksander (1501-1506) i jego brat Zygmunt I Stary (1506-1548) wznieśli na miejscu gotyckiej rezydencji nowy pałac, ukończony około r. 1540, imponujący rozległym dziedzińcem z kolumnowymi arkadami. Mecenat artystyczny Zygmunta zaznaczył się trwale również w katedrze, przez wzniesienie rodowej kaplicy, zw. dziś Zygmuntowską, dziele florentczyka Bartłomieja Berrecciego oraz licznym fundacjom, m.in. wielkiego dzwonu nazwanego na cześć króla „Zygmunt”. Ścisłe kontakty artystyczne i kulturalne z Włochami umocniło małżeństwo króla z księżniczką Boną Sforza w r. 1518. Obok artystów włoskich dla Zygmunta pracowali również niemieccy architekci, snycerze, malarze i odlewnicy. Ostatni z Jagiellonów, Zygmunt II August (1548-1572) wzbogacił wnętrza zamkowe o znakomitą kolekcję arrasów, tkanych w Brukseli. W „złotym” okresie kultury polskiej Wawel stał się jednym z głównych w Europie ośrodków humanizmu. Wyraźnie też w dziejach Wawelu zaznaczyło się panowanie Zygmunta III Wazy (1587-1632). Po pożarze zamku w r. 1595 król odnowił spalone skrzydło budowli w stylu wczesnobarokowym. Przeniesienie się dworu monarszego do Warszawy spowodowało powolne, lecz stałe pogarszanie się kondycji zamku. Monarchowie przebywali w Krakowie tylko okazjonalnie. Zaniedbaniom próbowano zaradzić podejmując naprawy za czasów Jana III Sobieskiego, Wettinów oraz Stanisława Augusta.

Po utracie przez Polskę niepodległości w r. 1795 wojska państw zaborczych: Rosji, Prus i Austrii kolejno okupowały Wawel, który ostatecznie przeszedł w ręce Austriaków. Nowi gospodarze zamienili zamek i część innych budynków świeckich na lazaret wojskowy, a niektóre budynki, w tym także kościoły, wyburzono. Po okresie Wolnego Miasta Krakowa (1815-1846) wojsko austriackie ponownie zajęło Wawel, przekształcając go w panującą nad miastem cytadelę. Uchwałą Sejmu Galicyjskiego z r. 1880 ofiarowano zamek na rezydencję cesarzowi Franciszkowi Józefowi I; armia austriacka opuściła wzgórze w latach 1905-1911. Na przełomie w. XIX i XX przeprowadzono gruntowne odnowienie katedry, a nieco później rozpoczęto wieloletnią, trwającą kilka dziesięcioleci, konserwację zamku królewskiego.

W odrodzonej w r. 1918 Polsce zamek pełnił funkcję reprezentacyjnej rezydencji głowy państwa oraz muzeum wnętrz historycznych. W okresie niemieckiej okupacji Polski na Wawelu mieszkał hitlerowski generalny gubernator Hans Frank. Cenniejsze eksponaty, w tym arrasy i miecz koronacyjny „Szczerbiec” Polacy zdążyli wywieźć do Kanady, skąd powróciły dopiero w latach 1959-1961. Obecnie gospodarzami wzgórza są: Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki oraz Zarząd Bazyliki Metropolitalnej na Wawelu.



Wawel -  Smocza Jama

Wawel -  Smocza Jama- najpopularniejsza polska jaskinia. 




Smocza Jama – jaskinia krasowa w obrębie zrębu Wawelu, jedna z turystycznych atrakcji Krakowa. Z jaskinią wiąże się legenda o Smoku Wawelskim. W roku 1972 przed wejściem do niej ustawiono rzeźbę Smok Wawelski autorstwa Bronisława Chromego.






Główny ciąg jaskini stanowi trasa turystyczna o długości 82 metrów. Rozpoczyna się ona na terenie zamku na Wawelu, za pomocą kręconych schodów o długości ok. 21 metrów zwiedzający dostają się do jaskini. Na trasie znajdują się trzy komory, największa o długości 25 metrów i wysokości do 10 metrów.






Brama Floriańska



 Brama Floriańska - nazwa pochodzi od pobliskiego kościoła św. Floriana. Była główną spośród siedmiu bram wiodących do miasta, usytuowanych w linii murów obronnych. Bramę tą zwano także Porta Gloriae, czyli Bramą Chwały. Otwierała Drogę Królewską (Via Regia).



 Przez nią do miasta wkraczali królowie po zwycięskich bitwach, dyplomaci, znane osobistości odwiedzające Kraków. Tędy prowadziła trasa pochodów koronacyjnych i pogrzebowych monarchów i ich rodzin.

Powstała z kamienia ok. 1300 roku, a ceglaną kondygnację z machikułami (strzelniczym gankiem), wspartymi na kamiennych konsolach, dodano w XV wieku. Opiekę nad nią powierzono kuśnierzom. Broniła miasta od północy, gdzie Kraków nie mógł skorzystać z naturalnej przeszkody w postaci bagien i rozlewisk. Połączona została też warownym korytarzem - tzw. szyją - z ukończonym w 1499 roku Barbakanem. Po zniszczeniach w wyniku najazdu szwedzkiego, brama otrzymała nowy, zachowany do dziś, barokowy hełm (1657 r.). Nad bramą wejściową zawsze znajdował się orzeł. Dziś jest to orzeł piastowski projektu Jana Matejki (1882). Od strony miasta Bramę zdobi rokokowa płaskorzeźba św. Floriana. Warto też zwrócić uwagę na kamienne prowadnice na kratę - tzw. bronę, opuszczaną na łańcuchach z okienka ponad wejściem – widoczne od strony Barbakanu po obu stronach bramy.


Kazimierz

Krakowski Kazimierz to jedna z najstarszych dzielnic Krakowa. Nazwa pochodzi od imienia samego Kazimierza Wielkiego. 






Kazimierz jest miejscem niezwykłe bogatym kulturowo, co można zauważyć podczas jego zwiedzania. Oryginalna architektura oraz kultura tego miejsca wyróżnia się a tle wielu innych Polskich zabytków. 



Kamienica Kazimierz 

To właśnie tutaj zamieszkiwali najsłynniejsi żydowscy uczeni oraz artyści, tacy jak malarze, muzycy czy poeci. Kazimierz charakteryzuje się również historycznymi i nieczęsto spotykanymi w Polsce żydowskimi knajpkami z wyśmienitymi specjałami, robionymi wedle starych żydowskich receptur, to także miejsce gdzie znajdują się ciekawe galerie, gotyckie kościoły oraz synagogi.


Teatr im. J Słowackiego

Teatr działa nieprzerwanie od 1893 roku. Jedna z najsłynniejszych i najbardziej zasłużonych polskich scen. 


Gmach, zbudowany przez Jana Zawiejskiego, jest zaliczany do najcenniejszych zabytków architektury teatralnej w Europie. Na frontonie widnieje napis: „Kraków narodowej sztuce”. Wnętrza ozdabiają freski wiedeńskiego artysty Antona Tucha oraz słynna kurtyna Henryka Siemiradzkiego. Obok sceny znajduje się zabytkowa garderoba wielkiego aktora Ludwika Solskiego.


Otoczony legendą Teatr już na przełomie XIX i XX w. pełnił funkcję sceny narodowej. Był miejscem narodzin współczesnej polskiej reżyserii, scenografii, inscenizacji i aktorstwa. Debiutowało tu pokolenie artystów Młodej Polski – wśród nich Stanisław Wyspiański. Prapremiery jego genialnych dzieł, m.in. Wesela (1901) i Wyzwolenia (1903), należą do najważniejszych wydarzeń w dziejach polskiej kultury. Na przełomie XIX i XX wieku historyczne znaczenie miały pierwsze realizacje arcydzieł polskiego romantyzmu: Kordiana, Dziadów i Nie-Boskiej komedii. 




Przywiązanie do tradycji szło w parze z poszukiwaniem nowych kierunków w sztuce, o czym najlepiej świadczy debiut najwybitniejszego przedstawiciela polskiej awangardy XX w. Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego) w 1921 roku.


Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK

Mocak - obiekt  sztuki współczesnej. Najnowsze dokonania artystów, powstające w okresie ostatniego 20-lecia trafiły do utworzonego w 2010 r. Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK. Zadaniem tej instytucji jest nie tylko gromadzenie kolekcji, ale również funkcje edukacyjne i badawcze oraz promocja młodych talentów. 






Siedzibą nowoczesnego muzeum są zabudowania dawnej Fabryki Schindlera, przystosowanej do nowej funkcji dzięki projektowi studio Claudia Nardiego. Projekt stanowi połączenie tradycyjnej fabrycznej konstrukcji z szedowym dachem, oraz nowoczesnych okien wystawienniczych o dużej powierzchni. Przestrzeń wystawiennicza zajmuje 4 tys. m², powierzchnia całego budynku wynosi ok. 10 tys. m².



Muzeum Czartoryskich

Ród Czartoryski zaliczany jest do największych magnackich familii w historii. Wywodzili się z niego wpływowi książęta oraz polski król Stanisław August Poniatowski. 



Niektórzy członkowie rodu Czartoryskich znani byli z zamiłowania do sztuki czyniąc siebie mecenasami, opiekunami artystów i kolekcjonerami. Dzięki nim powstała obecna kolekcja w krakowskim Muzeum Książąt Czartoryskich, otwartym dzięki księżnej Izabeli już w 1801 r. w Puławach. 


Krakowska siedziba istnieje od końca XIX w. stanowiąc obecnie filię Muzeum Narodowego w Krakowie. Zbiory obejmują kolekcję malarstwa i rzemiosła artystycznego z okresu między XIII a XVIII w, a także kolekcje bardziej współczesnych grafik i militaria. Jednym z najważniejszych eksponatów muzeum jest słynna Dama z Łasiczką oraz jeden z obrazów Rembrandta „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem”.



Fontanna z Żakiem

Fontanna z Żakiem - pomnik z figurką krakowskiego Żaka znajduje się na placu Mariackim, niedaleko kościoła Mariackiego. 





Figurka powstała w 1958 roku i jest darem artystów rzeźbiarzy dla miasta, a także hołdem złożonym Witowi Stwoszowi. Studzienka wykonana jest według projektu Jana Budziłło. Żak usytuowany na fontannie, ma twarz zamyśloną i jest smutny, a to sprawia wrażenie, że strumienie wody wytryskujące z fontanny są łzami młodzieńca. Według legendy wrzucenie monety do fontanny zapewnia w przyszłości powrót do Krakowa.




Muzeum Aptekarstwa


Muzeum Aptekarstwa - to jedna z największych placówek tego typu w Europie. Projekt założenia Muzeum powstał już w 1908 roku z inicjatywy Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale dopiero po II wojnie światowej udało się zrealizować te plany. 





Początkowo w muzeum znajdowało się około 3000 eksponatów, ale w następnych latach dzięki swemu założycielowi i dyrektorowi dr Stanisławowi Proniowi, który zebrał eksponaty z około 1200 aptek w całym kraju - Muzeum Aptekarstwa bardzo się rozwinęło.  




Wśród eksponatów muzealnych znajdują się liczne przyrządy aptekarskie, recepty, pojemniki i naczynia, zielniki, meble i wiele innych. W oficynie Muzeum znajduje się biblioteka, w której przechowywane są dawne zielniki, antidotaria, farmakopee i inne druki związane z historią aptekarstwa.


Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce

Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce - to jedno z największych muzeów górniczych w Europie. Utworzone zostało w 1951 roku, z inicjatywy profesora szkoły średniej w Wieliczce - Alfonsa Długosza, w celu ochrony i popularyzacji dziejów górnictwa solnego w Polsce. 




Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce -




Ilość eksponatów muzealnych sięga niemal 20 tyś., a wśród nich znajdują się unikatowe w skali światowej obiekty, takie jak zespół maszyn i urządzeń górniczych do transportu pionowego i poziomego, zbiory geologiczne zawierające okazy soli i skał towarzyszących, liczne mapy i plany kopalniane, a także materiały archeologiczne dokumentujące początki warzelnictwa solnego na ziemiach polskich. 


Zamek Żupny na liście Unesco-Krakow

Niezwykłym wydarzeniem jest organizowane rokrocznie Święto Soli – impreza plenerowa, podczas której pracownicy muzeum wcielają się w role: bednarza, powroźnika, kowala, garncarza, piwowarów, rzeźbiarza solnego i prezentują dawne techniki pozyskiwania soli.


piętno zaborów oraz odrodzenie w wielickiej kopalni i solniczki światowej klasy na nowej wystawie, to tematy, które Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka ...
Kolejka turystyczna, XIX w., Muzeum Żup krakowskich Wieliczka w kopalni soli

Podziemna ekspozycja- Muzeum Żup Krakowskich – pt. „Sacrum w dziedzictwie solnym”.



Wieliczka-Kopalnia Soli w Wieliczce 




Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny




Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny - to zabytkowy kościół, zwany też Kościołem Karmelitów. Według legendy wybudował go Władysław Herman w XI wieku, choć faktycznie budowa rozpoczęła się w roku 1395 z fundacji św. Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława II Jagiełły. Z zewnątrz świątynia przypomina kościół Il Gesú w Rzymie. Do kościoła przylega kaplica Matki Boskiej Piaskowej, autorstwa Giovanniego Trevano. Zwieńczona jest kopułą z latarnią, którą zdobi pozłacany posąg Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1678 r. Tutaj przed wyruszeniem pod Wiedeń w 1683 r. modlił się król Jan III Sobieski. Świątynia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, jak głoszą podania i opowieści, znana jest z tego, że spełniają się w niej prośby, a nawet zdarzają cuda.



Bazylika św. Trójcy


Bazylika św. Trójcy - to zabytkowy, XIII wieczny kościół położony w centrum miasta, przy ulicy Stolarskiej. 



Świątynia była wielokrotnie przebudowywana, aktualnie reprezentuje styl gotycki, wzniesiona jest z kamienia i cegły,  w charakterystycznym dla Krakowa systemie filarowo-skarpowym, z wydłużonym prezbiterium zakończonym prostą ścianą.  W  kościele, obok ołtarza głównego, pochowany jest książę Leszek Czarny, a w prezbiterium kościoła znajduje się też brązowa płyta wybitnego humanisty Filipa Kallimacha, zmarłego w 1496 roku, wykonana według projektu Wita Stwosza. 





We wnętrzu kościoła znajduje się 10 kaplic. Na szczególną uwagę zasługuje kaplica św. Jacka, zaliczana do najwybitniejszych dzieł sztuki polskiej. Ozdobiona jest stiukami Baltazara Fontany i malowidłami Tomasza Dolabelliego. Natomiast w kaplicy Różańcowej pochowano matkę i brata Jana III Sobieskiego.


Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła -Ulica Grodzka

Figurki przed kościołem Piotra i Pawła  



Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach

Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach - sanktuarium położone jest w południowej dzielnicy miasta, w tak zwanych Łagiewnikach. Miejsce to związane jest z życiem oraz działalnością św. Faustyny Kowalskiej, propagatorki kultu Bożego Miłosierdzia. 



W świątyni znajduje się obraz Jezusa Miłosiernego, który słynie z wielu cudów. Wierni pielgrzymują tu od połowy XX wieku, ale dopiero w sierpniu 2002 roku papież Jan Paweł II konsekrował tą świątynię na bazylikę. Krakowskie Łagiewniki znane są w całej Europie, stały się nawet bardziej popularne wśród wiernych niż francuskie La Salette.




Pomnik Adama Mickiewicza