Rzym - Włochy - Roma - Italy

                         

  

                                                                     

Rzym, stolica Włoch, położony jest na siedmiu wzgórzach skupionych nad rzeką Tyber, która przepływa przez środek miasta z północy na południe. Jest największym miastem w kraju, liczy bowiem w granicach administracyjnych ponad 2,5 mln mieszkańców, a w obrębie aglomeracji miejskiej prawie 4 mln ludności. Jest ważnym ośrodkiem turystycznym o światowym znaczeniu. Rzym to również ważne centrum przemysłowe z rozwijającym się przemysłem samochodowym, elektrotechnicznym i spożywczym, a także centrum finansowe Włoch z siedzibą wielu banków i finansowych instytucji. Miasto jest siedzibą znanych klubów sportowych. Znajdują się tu też dwa wielkie porty lotnicze o dużym znaczeniu dla kraju.

Koloseum (Colosseo)

 Pierwotnie zwane było Amfiteatrem Flawiuszy, czyli podwójnym teatrem. Nazwa ta oznacza dokładnie podwójny teatr. Teatry greckie wznoszone były na planie półokręgu a Koloseum wzniesiono na planie okręgu. Budowę rozpoczął w 72 r. Cesarz Wespazjan a ukończył jego syn Tytus w 80 roku. Z okazji otwarcia amfiteatru zorganizowano trwające 100 dni uroczystości. Koloseum mieściło 50 000 widzów, którzy zbierali się tu, by oglądać słynne, często okrutne, lecz może właśnie dlatego wzbudzające takie zainteresowanie walki gladiatorów, polowania na dzikie zwierzęta czy bitwy morskie, dla których potrzeb Koloseum napełniano wodą. Do dziś można zaobserwować resztki dawnej czteropiętrowej konstrukcji. Na pierwszych trzech kondygnacjach zachowały się arkady, pomiędzy którymi widać półkolumny w stylu doryckim, jońskim i korynckim. Ostatnie piętro, nieco wyższe niż pozostałe, stanowiło lity mur z otworami okiennymi. Obecny swój stan, Koloseum zawdzięcza nie tylko niszczącym siłom przyrody i trzęsieniom ziemi, ale także dewastującej działalności człowieka, który nie wahał się brać stąd kamieni i marmurów wykorzystywanych później do budowy własnych domów. Aby oglądać spektakle publiczność wchodziła do Koloseum pod dolnymi arkadami i później po nieistniejących już schodach na odpowiedni poziom. Każdy poziom był zarezerwowany dla określonego stanu: pierwszy dla cesarza i westalek a ostatni dla zwykłego ludu. Arena, obecnie pozbawiona podłogi, ukazuje system podziemnych korytarzy, w których znajdowały się skomplikowane mechanizmy sceny, pomieszczenia dla gladiatorów i dzikich zwierząt.

  

Schody Hiszpańskie

Schody Hiszpańskie -dzieło architektów Francesco de Sanctis i Alessandro Specchi, znajdują się przy Placu Hiszpańskim (Piazza di Spagna) i prowadzą do XVI –wiecznego kościoła Trinita dei Monti (kościół pw. Św. Trójcy). Kościół i schody zostały ufundowane przez rząd francuski, natomiast nazwa wiąże się z lokalizacją hiszpańskiej ambasady. Schody Hiszpańskie są tłumnie odwiedzane przez turystów. Odbywają się na nich pokazy mody, festiwale kwiatów, a w czasie Bożego Narodzenia na tarasie schodów urządzana jest szopka.
Istnieje przesąd, zgodnie z którym na tych schodach nie należy jeść.

Na środku Placu Hiszpańskiego znajduje się fontanna w kształcie łodzi (Fontana della Barcaccio) zaprojektowana przez Pietro Berniniego,ojca znanego Giovanni Lorenzo Berniniego,wykonana w 1623 r. Fontannę zasilają wody doprowadzone akweduktem (tym samym, który zasila fontannę di Trevi). Fontanna jest pamiątką po powodzi, która miała miejsce na Boże Narodzenie w 1598 r. Wody Tybru wyrzuciły w tym miejscu łódkę. Prawie sto lat po wybudowaniu fontanny, na początku XVIII wieku powstały Schody Hiszpańskie.

Kościół Trinita dei Monti

Kościół Trinita dei Monti (Świętej Trójcy), zbudowany w XVI wieku przez Carla Madernę i sfinansowany przez Ludwika XII.

Kościół Santissinma Trinita dei Monti, w skrócie nazywany Trinita dei Monti znajduje się na szczycie Schodów Hiszpańskich, górując nad Piazza di Spagna w Rzymie. Jest to późnorenesansowy kościół. Wraz z otoczeniem (Villa Medici) pozostaje własnością państwa francuskiego.

Wewnątrz kościoła znajdują się obrazy z życia Jana Chrzciciela namalowane przez florenckiego malarza manierystycznego, Giambattiste Naldini. W kaplicy po prawej stronie widnieje dzieło Daniela da Volterry, ucznia Michała Anioła, przedstawiające Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Z kolei w niszy przy ołtarzu znajduje się płótno z Ukrzyżowaniem Jezusa Chrystusa namalowane przez Cesara Nebbie.

Bazylika Św. Piotra na Watykanie (Basilica di San Pietro) 

Bazylika Św. Piotra na Watykanie – jest to jedno z najważniejszych miejsc dla chrześcijan w Rzymie. Bazylika Św. Piotra to także drugi co do wielkości kościół na świecie, wysokość budowli to 119 metrów, powierzchnia jej wynosi 15160m². Bazylika powstawała w latach 1506 – 1626, a jej głównymi architektami byli słynni: Michał Anioł, Rafael Santi i Donato Bramante. Budowla jest charakterystycznym przykładem stylu renesansowego, a budulcem jej jest kamień i marmur. Legenda mówi, że bazylika stoi w miejscu ukrzyżowania i pochówku św. Piotra. W centralnej części bazyliki znajduje się zejście do Grot Watykańskich, których umieszczone są sarkofagi papieskie, w tym również grób papieża Jana Pawła II.

Zamek Świętego Anioła (Castel Sant'Angelo)

Na początku było to Mauzoleum Hadriana, które po pewnym czasie połączono murem z Bazyliką Piotrową. Uczyniło to z zamku bardzo ważny punkt strategiczny po prawej stronie Tybru. W VI wieku miasto zostało zaatakowane przez Gotów, którzy chcieli także wedrzeć się do mauzoleum. Pozostawiona w mauzoleum niewielka załoga broniła się rozpaczliwie. Na wspinających się po drabinach napastników posypał się grad marmurowych rzeźb. Wśród tysięcy poległych bielały skrwawione szczątki bogów i herosów starożytnych, a piękna dotąd budowla pozostała ponurą ruiną.

W 590 rok, podczas szalejącej w mieście zarazy, idący w błagalnej procesji papież Grzegorz I ujrzał nad masywem grobowca Hadriana postać archanioła Michała chowającego miecz do pochwy na znak wygaśnięcia epidemii. Od tego czasu Mauzoleum Hadriana zaczęto nazywać Zamkiem Św. Anioła, a Bonifacy IV wzniósł w 608 r. na szczycie budowli kaplicę S. Angelo usque ad coelos, czyli Świętego Anioła w Niebie.

Dziś na szczycie twierdzy można posiedzieć w niewielkiej kawiarence, podziwiając piękny widok rozciągający się na mosty na Tybrze, na ogrody Pincho, śródmieście i oczywiście na Plac i Bazylikę Św. Piotra.

 Fontanna di Trevi– najbardziej znana barokowa fontanna Rzymu

Jest imponująca, scenograficzna i wartościowa artystycznie fontanna spośród nie tylko tych w Rzymie. Na początku 1730 r. Papież Klemens XII postanowił zastąpić piękną fontannę zaprojektowaną przez Leona Battistę Alberti w 1453r. Zaprosił najlepszych artystów tego czasu by zaprezentowali swoje projekty. Wygrał Nicola Salvi i prace zaczęły się w 1735 r. a zakończyły się za panowania papieża Klemensa VIII Rezzonico. Inauguracyjne odsłonięcie fontanny miało miejsce 22 maja 1765r

Bazylika Św. Pawła za Murami (San Paolo Fuori le Mura)

Jest to drugi, po Bazylice Św. Piotra, kościół pod względem wielkości. Został prawie całkowicie zniszczony przez pożar w 1823 roku. Odbudowa trwała 6 lat (1823-1829). Fasadę, ozdobioną mozaikami i poczwórnym portalem, który projektował Sacconi. Ogromne, imponujące wnętrze dzieli na pięć naw 80 kolumn. Pośród wielu niezwykle cennych dzieł sztuki, które znajdują się w świątyni warto zwrócić uwagę na łuk triumfalny ozdobiony mozaiką z V w., baldachim Arnolfo Di Cambio ocalony z pożaru, trzynastowieczną mozaikę w apsydzie, przedstawiającą Chrystusa z Apostołami, piękny kandelabr z XII w. i Kaplicę Krzyża Świętego z freskami Maderny. Innym wspaniałym arcydzielem jest dziedziniec klasztorny zbudowany na początku XIII w. przez Vassallettiego.

Usta Prawdy (Bocca della Verita).

Jest to płaskorzeźba wykonana w okrągłym kamieniu, ważącym około 1 tony. Przedstawia ona oblicze brodatego bóstwa, najprawdopodobniej starożytnego Boga Mórz Okeanosa. Dawniej rzeźba pełniła funkcję wykrywacza kłamstw, stad też zapewne wzięła się jej nazwa. Według legendy podejrzany o kłamstwo wkładał rękę w otwarte usta rzeźby i jeśli mówił prawdę to bezpiecznie wyjmował dłoń z otworu, jeśli kłamał jego ręka została zmiażdżona. Od XV wieku rzeźba znajduje się w kościele Santa Maria In Cosmedin. Zabytek ten jest niezwykle popularny wśród turystów, którzy chętnie robią sobie zdjęcia z ręką w ustach bóstwa. Przyczyniło się to do tego, że cały plac, na którym stoi kościół przyjął nazwę od tej płaskorzeźby.

Plac Wenecki

 

Uważany jest za geograficzne centrum Rzymu, z którego rozchodzą się najważniejsze arterie miasta, m.in. via del Corso. Plac ma wymiary 130 x 75 m. Znajduje się przy nim m. in. Pałac Wenecki, wzniesiony w 1455 r. dla kardynała Pietro Balbo, pochodzącego z Wenecji (późniejszy papież Paweł II). Uważany jest za pierwszą renesansową budowlę Rzymu.

Ołtarz Ojczyzny


 

Uważany jest za największy współczesny monument w Europie. Zbudowany został w latach 1885-1911 według projektu G. Sacconi dla uczczenia 50. rocznicy powstania Królestwa Włoch. Ma przypominać zjednoczenie kraju i jednocześnie stanowić symbol Ojczyzny. Znajdują się tu także prochy Nieznanego Żołnierza. Nad całością dominuje gigantyczny posąg pierwszego króla zjednoczonych Włoch - Wiktora Emanuela II Sabaudzkiego. Ołtarz Ojczyzny oddano społeczności w 1925 r.

Panteon

Zbudowany jest na planie koła. Wejście otoczone jest szesnastoma kolumnami ułożonymi w trzech rzędach, dzięki czemu budowla sprawia niesamowite wrażenie już przed zgłębieniem się w jej wnętrzu. Wewnątrz znajduje się kilka kapliczek, z których niektóre pełnią też rolę grobowców. Sklepienie wieńczy imponująca kopuła, posidająca na samym szczycie otwór, przez który do środka świątyni wpada światło, i oświetla poszczególne kapliczki w zależności od pory dnia.
Panteon z pewnością jest jedną z największych atrakcji turystycznych Rzymu.

                   Łuk Konstantyna (Arco di Constantino)



Łuk Konstantyna Wielkiego to okazała budowla, która dzisiaj możemy podziwiać w Rzymie. Wiadomo, iż powstała ona w okresie pomiędzy trzysta dwunastym a trzysta piętnastym rokiem ery nowożytnej. Jej wzniesienie wiązało się między innymi z obchodami dziesięciolecia objęcia władzy w cesarstwie przez Konstantyna. Poza tym w ten sposób chciano również uhonorować jego zasługi w zwycięskiej walce z Maksencjuszem. Rzeźby umieszczone na tymże łuku są przedstawieniem ludów, które to podbił jeszcze za swego panowania cesarz Trajan. W budowli tej znajdują się również płyty z pięknymi płaskorzeźbami datowane jeszcze na czasy Marka Aureliusza - znajdują się one pomiędzy powyżej wspomnianymi posągami. Zresztą, cała budowla jest naprawdę fantastycznie ozdobiona. Nie brakuje tutaj oczywiście także i płaskorzeźb wywodzących się z epoki panowania samego Konstantyna, a także postaci tegoż monarchy. Konstantyn został tutaj przedstawiony frontalnie, natomiast otaczające go postaci zaprezentowano już z profilu.

Campo de Fiori

Campo de’Fiori – jest to jeden z najsłynniejszych placów w Rzymie, znajduje się na pograniczu dwóch rejonów Pariole i Regola. Nazwa Campo de’Fiori oznacza pole kwiatów,aż do średniowiecza bowiem w miejscu tego placu była łąka. Plac otoczony jest malowniczymi pałacami, kramami oraz straganami. Panuje tu typowo targowiskowa atmosfera. Na Campo de’Fiori znajduje się pomnik Giordana Bruna, który właśnie w 1600 roku został skazany przez Św. Inkwizycję i spalony na stosie na Campo de’Fiori. Przebywając w tym miejscu z łatwością wnika się w jego niezwykły klimat. Zarówno plac jak i egzekucja wykonana na G. Brunie zostały upamiętnione w wierszu Czesława Milosza pod tytułem Campo di Fiori.

Brama Srebrników (Argo degli Argentari)

 

Jest to pomnik w formie bramy, znajduje się około 1 km od centrum miasta, przylega do kościoła San Giorgio al. Velabro. Nie do końca wiadomo jaka była przyczyna powstania tego łuku. Wiadomo jednak, że budowla pochodzi z 204 roku i najprawdopodobniej jest to pomnik ku czci cesarza Septimusa Severusa. Budowla ma 6,8 m metr wys., wykonana została z białego marmuru. Górna część łuku zdobiona jest reliefami ukazującymi postaci rodziny cesarskiej. Oprócz tego wyryty jest tajemniczy napis mówiący : „pomiędzy krową, a bykiem ukryty jest wielki skarb”, hasło to stało się przyczyną dewastacji łuku przez łowców skarbów.

Bazylika Św. Jana na Lateranie (San Giovanni in Laterano)

To jedna z czterech bazylik patriarchalnych znajdujących się na terenie Rzymu i Watykanu. Fasada głównego wejścia do bazyliki, w stylu klasycznym, pochodzi z pierwszej połowy XVIII w. układ pilastrów i półkolumn podkreśla pięcionawowe wnętrze bazyliki. Zamieszczony poniżej gzymsu napis Onimus Ecclesiarrum Urbis et Orbis Mater et Caput ( Matka i Głowa wszystkich kościołów miasta i świata) podkreśla znaczenie jakie posiada ten kościół, będący jednocześnie katedrą papieży pełniących rolę biskupów Rzymu. Fasadę wieńczy 15 figur przedstawiających doktorów kościoła z rzeźbą Chrystusa zamieszczoną w centralnej części. Kościół został zbudowany na początku IV w. jako kościół Zbawiciela. Wezwanie zostało zmienione podczas pontyfikatu Grzegorza Wielkiego. Lateran początkowo był rezydencją papieży. Po przeniesieniu siedziby papieskiej do Perugii, a następnie do Avinionu Lateran został spalony i ograbiony. Stąd też papież Grzegorz XI wracając z Avinionu przeniósł siedzibę na Watykan. Bazylika na Lateranie została odbudowana, przy czy zachowano jej pięcionawowy układ. Największy zakres prac przeprowadzono od XVI do XIX w., a obecny wygląd został nadany w połowie XVII wieku (podczas pontyfikatu Innocentego X na obchody Roku Świętego 1650).

 

Forum Romanum (Foro Romano)

W starożytności był to plac otoczony monumentalnymi, bazylikami i świątyniami, który stanowił ośrodek życia miasta. Teren, na którym się znajdowało, był podmokły i dopiero prace melioracyjne podjęte przez króla Tarquinio Prisco umożliwiły późniejsze jego zagospodarowanie. Forum, dzięki swojemu centralnemu położeniu, stanowiło idealne miejsce spotkań Rzymian z mieszkańcami okolicznych wsi i oczywiście wymiany towarowej. To spowodowało powstawanie nowych sklepów, świątyń i różnego rodzaju kramów aż plac ten stał się sercem miasta. Odbywały się tu także zgromadzenia ludowe i zebrania Senatu, wybory do rady miejskiej i ceremonie religijne a także wykonywane tu były wyroki sądu. W 283 roku pożar zniszczył to, co było w Forum Romanum najpiękniejsze, czyli monumentalny zespół świątyń i bazylik. Wtedy to właśnie Forum zaczęło tracić swoją wartość. Proces ten zahamował nieco Dioklecjan, który nakazał odbudowe tego co spłonęło. Jednak po jego śmierci proces niszczenia Forum znów się wzmógł i był jeszcze potęgowany przez mieszkańców Rzymu, którzy grabili budulec później wykorzystywany do budowy własnych domów i fortec. W końcu Forum Romanum przeistoczyło się w ogromną łąkę w środku miasta, na której wśród starożytnych ruin pasło się bydło. Dopiero w 1700 r. wzrosło na nowo zainteresowanie dla tego cennego kompleksu budowli poparte pracami archeologicznymi, które trwają po dziś dzień.

Kapitol (Campidoglio)

Kapitol jest najsłynniejszym z 7 rzymskich wzgórz. To właśnie tu od zarania dziejów było centrum życia religijnego i publicznego miasta. Plac Kapitoliński jest zaprojektowany przez Michała Anioła z polecenia papieża Pawła III. Zgodnie z projektem Michała Anioła jest on również dziś ograniczony trzema pałacami: Pałacem Konserwatorów, Senatorów i Pałacem Nuovo. Na plac wchodzi się po kamiennych stopniach, również zaprojektowanych przez genialnego artystę. U ich podnóża znajdują się dwa egipskie lwy a na szczycie dwa kolosalnej wielkości posągi Dioskurów: Kastora i Poluksa stojących obok swoich koni. Wzdłuż balustrady, która zamyka plac, możemy podziwiać Trofea Mariusza i posągi Konstantyna i Konstantyna II. Pośrodku placu wznosi się pomnik Marka Aureliusza na koniu. Jest on wykonany z brązu w II w. n.e. i został tu sprowadzony z Lateranu przez papieża Pawła III wbrew woli Michała Anioła

Święte Schody (Scala Sancta)

Scala Sancta – są to schody liczące 28 stopni, które według legendy pochodzą z pałacu Poncjusza Piłata i po nich właśnie kroczył Jezus Chrystus prowadzony na sąd. Do Rzymu sprowadzone zostały z Jerozolimy w IV wieku przez świętą Helenę, matkę cesarza Konstantyna Wielkiego. Umieszczone są w XVI dawnej kaplicy papieskiej, naprzeciwko Bazyliki św. Jana na Lateranie. Prowadzą do kaplicy, w której znajduje się obraz acheiropoieton Chrystusa, który według legendy namalował św. Łukasz, a dokończyli aniołowie. Aktualnie schody pokryte są drewnianą wykładziną, w a wchodzić po nich można jedynie na klęczkach, co skutkuje w otrzymaniu odpustu zupełnego.

Zegar Słoneczny - Solarium Augusti

Horologium Solarium Augusti – największy zegar słoneczny i kalendarz wszech czasów.

Znajdował się w Rzymie w pobliżu Pola Marsowego. Był symbolem zwycięstwa nad Kleopatrą i Antoniuszem. Do jego budowy wykorzystano obelisk przywieziony z Egiptu przez Oktawiana Augusta. Całość uwieńczona została kulą, która symbolizowała cały świat. Zegar ten zaczęto wznosić wraz z budową Ara Pacis w 13 r. p.n.e. Cień obelisku w dniu urodzin cesarza Agusta 23 września wskazywał serce ołtarza. Nowy zegar wraz z Ara Pacis zapowiadał nową erę pokoju.

Kościół Il Gesu

Jest głównym kościołem zakonu jezuitów w Rzymie, wybudowany został w latach 1568 – 1584 z inicjatywy tego zakonu. Głównymi projektantami świątyni byli Giacamo della Porta oraz Jacopo Barozzi da Vignola. Budowla jest bogato zdobiona i sprawia wrażenie wyrafinowanej, jej charakterystyczną cechą są ostre kontrasty światłocieniowe, które są typowe dla baroku. Świątynia stanowi wzorzec barokowych kościołów jezuickich w całej Europie, choć wnętrze posiada jeszcze niektóre cechy typowe dla renesansu i gotyku.

Circus Maximus

Jest to najstarszy i największy cyrk w starożytnym Rzymie, usytuowany pomiędzy wzgórzami Palatynu i Awentynu. Był wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany. W ostatecznym kształcie mógł pomieścić 250 tys. osób. Rozgrywano w nim przede wszystkim wyścigi rydwanów. Ostatnie igrzyska w cyrku zostały rozegrane w 550r. Obecnie na powierzchni nie ma zachowanych pozostałości cyrku, tylko wyniesienie na powierzchni terenu nad gruzami ukazuje obszar, który zajmowały niegdyś zabudowania cyrku.

Circus Maximus - model