PERŁY „ŁZY OCEANU”.
Perły to jedne z pierwszych klejnotów, którymi przystrajał się człowiek. Starożytne piśmiennictwo wypowiada się o nich z uznaniem. Szczególną wartość przypisywano im na Bliskim Wschodzie i w Azji — przypuszczalnie uchodziły tam za symbol czystości i cnoty.
W
starożytnym Rzymie ceniono je tak bardzo, że wolno je było nosić wyłącznie
przedstawicielom najwyższych warstw społecznych. Pliniusz Starszy, przyrodnik
i filozof z I wieku n.e., wychwalał je jako
„najprzedniejszy towar świata”. A gdy Jezus chciał zobrazować wielkie
znaczenie Królestwa niebios, opowiedział przypowieść o „jednej perle” — tak
drogocennej, że wędrowny kupiec poszukujący szlachetnych pereł „natychmiast
sprzedał wszystko, co miał, i ją kupił”
·
Te prawdziwe skarby oceanicznych głębin nie bez racji
były nazywane morskimi
diamentami lub „Queen Gems” – czyli królewskimi klejnotami. Od wieków są obiektem pożądania i
niepohamowanej chęci posiadania. Przekazy historyczne dowodzą, że od ponad 8000 lat
szokują swą niepowtarzalnością i pięknem pełnym naturalnej
harmonii.
W grobach z rejonu Zatoki Perskiej sprzed około 6000 lat znaleziono pojedyncze perły. Archeolodzy uważają, że były one wkładane do dłoni zmarłego, jako talizman chroniący przed złymi mocami. Podobnie postępowali starożytni Egipcjanie. W pochówkach wysokich urzędników i kapłanów również znajdujemy te cenne kamienie.
W grobach z rejonu Zatoki Perskiej sprzed około 6000 lat znaleziono pojedyncze perły. Archeolodzy uważają, że były one wkładane do dłoni zmarłego, jako talizman chroniący przed złymi mocami. Podobnie postępowali starożytni Egipcjanie. W pochówkach wysokich urzędników i kapłanów również znajdujemy te cenne kamienie.
Starożytni Rzymianie łączyli perły ze szmaragdami lub chalcedonem oprawiając następnie w złoto i traktowali,
jako symbol wyjątkowej zamożności. Rzymianki spały z nimi, aby zaraz po przebudzeniu przypominały im o ich
bogactwie. Niektórzy historycy twierdzą, że Rzymianie byli rozkochani w perłach do tego stopnia, że Juliusz Cezar najechał Brytanię w 55 roku p.n.e. tylko po to, aby zdobyć słodkowodne perły. Wydaje się, że są to przypuszczenia
przesadzone, ale faktem jest, iż władcy Rzymu poszukiwali szczególnie dużych i okazałych egzemplarzy.
Pliniusz, pierwszy gemmolog świata, wspomina o dwóch perłach „nadzwyczajnej urody” wycenionych na 60 mln sestercji, albo 1 875 000 uncji czystego srebra.
Powszechnie znana jest też historia Kalliguli, który po obwołaniu swojego rumaka konsulem, nakazał przyozdobić go sznurami pereł. Wyjątkowym szacunkiem darzyli „łzy oceanu” starożytni Grecy traktując, jako symbol niezrównanego piękna.
Dla Persów były magicznym kamieniem, poświęconym księżycowi. Najstarszy fragment biżuterii perłowej znaleziono właśnie w sarkofagu perskiej księżniczki, która zmarła około 520 roku p.n.e.
Pliniusz, pierwszy gemmolog świata, wspomina o dwóch perłach „nadzwyczajnej urody” wycenionych na 60 mln sestercji, albo 1 875 000 uncji czystego srebra.
Powszechnie znana jest też historia Kalliguli, który po obwołaniu swojego rumaka konsulem, nakazał przyozdobić go sznurami pereł. Wyjątkowym szacunkiem darzyli „łzy oceanu” starożytni Grecy traktując, jako symbol niezrównanego piękna.
Dla Persów były magicznym kamieniem, poświęconym księżycowi. Najstarszy fragment biżuterii perłowej znaleziono właśnie w sarkofagu perskiej księżniczki, która zmarła około 520 roku p.n.e.
W Chinach naturalna, czarna perła była utożsamiana z
charakterystycznymi smokami i symbolizowała nadzwyczajną mądrość i roztropność.
W Mezoameryce, zarówno Inkowie, jak i Aztekowie wysoko cenili perły dla ich piękna i „władz magicznych”. Hiszpańscy odkrywcy Nowego Świata ujrzą je w bransoletach, napierśnikach i diademach, noszonych przez Indian.
W Mezoameryce, zarówno Inkowie, jak i Aztekowie wysoko cenili perły dla ich piękna i „władz magicznych”. Hiszpańscy odkrywcy Nowego Świata ujrzą je w bransoletach, napierśnikach i diademach, noszonych przez Indian.
Chiny-perły hodowlane
Warto dodać, że Europa doceni piękno oceanicznych klejnotów dopiero po roku 1492, czyli dotarciu
flotylli Krzysztofa Kolumba do Karaibów. Admirała Oceanu urzeknie wtedy wenezuelska Atlantic Pearl Oyster –
Pinctada imbricata, którą podaruje królowej Izabeli.
Od tego momentu rozpoczną się „perłowe żniwa”. Hiszpanie skoncentrują wysiłki w Ameryce Środkowej, Południowej i wzdłuż wybrzeży wysp karaibskich, zmuszając krajowców do intensywnych połowów. Z czasem, kolonizatorzy angielscy i francuscy opanują atlantyckie wybrzeża Ameryki Północnej i dalej zawędrują w głąb kontynentu. Tam, w Ohio i dorzeczach Tennessee natrafią na siedliska pereł słodkowodnych. Galeony przywiozą do Starego Świata takie ilości naturalnych pereł, że Ameryka zyska nazwę – „Ziemia Pereł”.
Od tego momentu rozpoczną się „perłowe żniwa”. Hiszpanie skoncentrują wysiłki w Ameryce Środkowej, Południowej i wzdłuż wybrzeży wysp karaibskich, zmuszając krajowców do intensywnych połowów. Z czasem, kolonizatorzy angielscy i francuscy opanują atlantyckie wybrzeża Ameryki Północnej i dalej zawędrują w głąb kontynentu. Tam, w Ohio i dorzeczach Tennessee natrafią na siedliska pereł słodkowodnych. Galeony przywiozą do Starego Świata takie ilości naturalnych pereł, że Ameryka zyska nazwę – „Ziemia Pereł”.
Dokładnie nie wiemy – kto i kiedy zwrócił uwagę na ten przedziwny
twór natury, jakim są „owoce ” perłopławów. George Frederick Kunz w napisanej w 1908 roku – „Pearl
Book” stwierdza, że musieli to być tubylcy, którzy u wybrzeży Indii wyłowili perłodajne ostrygi, aby posilić się ich mięsem. Samo pochodzenie pereł obrosło niesamowitymi legendami. Starożytny Egipt łączył je z Izis – boginią życia i uzdrawiania. Mitologia grecka wplotła w historie o
bogini Afrodycie, której miały być „łzami radości” zrzuconymi na ziemię. Według tradycji polinezyjskiej są prezentem boga wojny – Oro, który zszedł z firmamentu i
obdarzył nimi ludzi.
Arabska legenda głosi, że perły zrodziły się z kropelek rosy napełnionych światłem księżyca, a potem połkniętych przez ostrygi. Dla Indian prekolumbijskich były łzami ich bogów. W średniowiecznej
Europie utożsamiano je z łzami aniołów, co miało im nadać nadprzyrodzoną moc i zapewniać noszącym je ludziom ochronę od niebezpieczeństw. Może dlatego średniowieczni rycerze zabierali je przed wyruszeniem na pole
bitwy.
Wreszcie, znajdujemy barwną opowieść mieszkańców Sri Lanki. Oto, po wypędzeniu Adama i Ewy z Raju, oboje Prarodzice usiedli i przejęci żałością zaczęli płakać. Ich łzy utworzyły jezioro, w którym narodziły się pierwsze perły. Różowe ? pochodziły od łez Ewy, zaś czarne przypisano Adamowi. Widać, że perły i łzy nierozerwalnie występują obok siebie w najróżniejszych kulturach. Czy można się więc dziwić, że i my nazywamy te wspaniałe klejnoty – „łzami oceanu”?
Wreszcie, znajdujemy barwną opowieść mieszkańców Sri Lanki. Oto, po wypędzeniu Adama i Ewy z Raju, oboje Prarodzice usiedli i przejęci żałością zaczęli płakać. Ich łzy utworzyły jezioro, w którym narodziły się pierwsze perły. Różowe ? pochodziły od łez Ewy, zaś czarne przypisano Adamowi. Widać, że perły i łzy nierozerwalnie występują obok siebie w najróżniejszych kulturach. Czy można się więc dziwić, że i my nazywamy te wspaniałe klejnoty – „łzami oceanu”?
Półperły – nie mają wartości jubilerskiej, jednak cieszą oko
konchologa.
Stare obrazy świadczą o upodobaniu minionych pokoleń do traktowania pereł, jako ozdób arystokratycznych. Stąd, po dziś dzień spogląda na nas Kleopatra
z „boskim” majestatem podkreślonym naszyjnikami z najdoskonalszych, sferycznych pereł.
Maria Antonina, żona Ludwika XVI nigdy nie rozstawała się z tymi klejnotami. Prawdziwa znawczyni rzemiosła jubilerskiego – królowa Elżbieta I dbała nawet o to, aby jej pies nosił obrożę wysadzaną błyszczącą „nacre”.
Misternie dobrane kolczyki, bransolety i wisiorki podkreślały urodę Barbary Radziwiłłówny, nieszczęśliwej żony Zygmunta Augusta.
Perły cenił i bardzo chętnie się z nimi portretował car Piotr Wielki. Tradycja rosyjska nakazywała łączyć je z bogatymi haftami. Spotykame je też w kunsztownych cerkiewnych ornatach i płaszczenicach.
Harper Collins w wydanej w 2000 roku książce – „People and Pearls” przedstawia wiele innych współczesnych miłośniczek owoców „concha de nacar”. Należą do nich aktorki: Elizabeth Taylor, Olivia de Havilland, Shirley Temple oraz Rita Hayworth. Często pojawiają się nazwiska gwiazd światowej opery. Między innymi – Jarmili Novotnej, solistki Metropolitan Opera oraz słynnej Marii Callas. Wśród żon znanych polityków brylują : Barbara Bush,Nancy Davis Reagan oraz Raisa Gorbaczow. W książce można też znaleźć postaci kontrowersyjne – Josephine Baker, Coco Chanel czy Marilyn Monroe, której wspaniałe perły – prezent od Joe Di Maggio z podróży poślubnej do Japonii /1954/ – wystawiono ostatnio na licytację.
Maria Antonina, żona Ludwika XVI nigdy nie rozstawała się z tymi klejnotami. Prawdziwa znawczyni rzemiosła jubilerskiego – królowa Elżbieta I dbała nawet o to, aby jej pies nosił obrożę wysadzaną błyszczącą „nacre”.
Misternie dobrane kolczyki, bransolety i wisiorki podkreślały urodę Barbary Radziwiłłówny, nieszczęśliwej żony Zygmunta Augusta.
Perły cenił i bardzo chętnie się z nimi portretował car Piotr Wielki. Tradycja rosyjska nakazywała łączyć je z bogatymi haftami. Spotykame je też w kunsztownych cerkiewnych ornatach i płaszczenicach.
Harper Collins w wydanej w 2000 roku książce – „People and Pearls” przedstawia wiele innych współczesnych miłośniczek owoców „concha de nacar”. Należą do nich aktorki: Elizabeth Taylor, Olivia de Havilland, Shirley Temple oraz Rita Hayworth. Często pojawiają się nazwiska gwiazd światowej opery. Między innymi – Jarmili Novotnej, solistki Metropolitan Opera oraz słynnej Marii Callas. Wśród żon znanych polityków brylują : Barbara Bush,Nancy Davis Reagan oraz Raisa Gorbaczow. W książce można też znaleźć postaci kontrowersyjne – Josephine Baker, Coco Chanel czy Marilyn Monroe, której wspaniałe perły – prezent od Joe Di Maggio z podróży poślubnej do Japonii /1954/ – wystawiono ostatnio na licytację.
Karaibscy
przedstawiciele rodziny Strombidae – ślimaki Strombus gigas. Odcień różowych
pereł rodzących się w tych muszlach będzie taki sam, jak kolor wewnętrznej
strony „skrzydła” charakterystycznego dla muszli tej rodziny.
Perły kojarzyły się zawsze z tworem harmonijnym i doskonałym w kształcie i wewnętrznej strukturze. Stąd były i są materiałem rzemieślniczym dla
najlepszych złotników. Spod ich ręki wychodzą prawdziwe arcydzieła. Do najbardziej znanych należą:
·
„Zapinka Afrodyty” z 300 roku p.n.e., jedno z najstarszych dzieł sztuki jubilerskiej z
użyciem perły „gruszkowatej”,
odnalezione w Sanktuarium Afrodyty na Cyprze.
·
„Loch Buy Brooch”– brosza, będąca połączeniem pereł i kamieni szlachetnych osadzonych w srebrnej oprawie. Klejnot
wykonano w Szkocji ok.1500 roku, obecnie wystawiany w British Museum.
·
„Korona perłowa” – efektowna brosza w kształcie korony, wysadzana dodatkowo ametystami i chryzoberylami.
Zamówiona w 1843 roku przez księcia Alberta, jako prezent dla królowej Wiktorii.
·
„Chrysanthemum Brooch” – brosza w kształcie kwiatu chryzantemy, dzieło „Tiffany and Company” z 1904 roku. Wykorzystano w niej perły „dog tooth pearls” z
dorzecza Mississippi. Uzupełnieniem wyrobu są nieskazitelne brylanty.
Co ciekawe, sama macica perłowa nie była tylko wykorzystywana w rzemiośle artystycznym. W 1887 roku John Frederick Boepple zacznie z niej
produkować… guziki. Koncern z miasta Muscatine w stanie Iowa zaspokoi w 1905
roku – 40% światowego zapotrzebowania na ten produkt – wytwarzając 1,5 mld sztuk
guzików.
Perły pęcherzykowe –
zrośnięte z wewnętrzną warstwą skorupy perłopława hodowlanego.
I pomyśleć, że jeszcze kilka wieków wcześniej „mother of pearl” była tak cenna, iż wynaleziono essencję perłową, nazywaną też essencją wschodnią. Była to substancja o srebrnym blasku imitującym barwy i połysk naturalnej macicy
perłowej. Używano jej do
powlekania paciorków, tworząc substytuty cennych pereł, ale przede wszystkim miała zastosowanie przy pokrywaniu dużych powierzchni. Essencję otrzymywano z łusek ryb, najczęściej uklei, wykorzystując zawartą w nich gwaninę, która po odpowiednim przetworzeniu dawała pożądaną barwę i połysk. Warto dodać, że produkcja essencji
wschodniej była bardzo nieefektywna. Dla otrzymania 1 kilograma tego produktu
trzeba było zużyć około 40 ton uklei.
Inna ciekawostka dotyczy londyńskich „Pearly kings
and queens”, czyli swoistego klubu, którego członkowie nosili ubrania z ponaszywanymi perłowymi cekinami. Układały się one w efektowne wzory
i ornamenty, pokrywając prawie całą odzież. Pierwszym „perłowym królem” był w 1880 roku – Henry Craft. Po nim godność tą piastowało jeszcze około 300 osób, aż do wygaśnięcia tradycji, która sięgała czasów inwazji
Rzymian, kiedy to rdzenni Brytyjczycy nosili stroje pokryte muszlami.
Z punktu widzenia biologii mięczaków okazuje się, że przedmiot ludzkiej
fascynacji jest dla ostrygi prawdziwym utrapieniem i dosłownie ciałem obcym w jej wnętrzu. Jeśli między muszlę i płaszcz mięczaka dostanie się ziarenko piasku lub
drobniutki pasożyt, organizm broni się, otaczając je tą samą substancją, która wyściela muszlę. W efekcie tego swoistego mechanizmu obronnego powstaje pierwotna
perła. Substancja perłowa przyrastając, otacza
koncentrycznie tak zwany ośrodek perły. Jeśli perła pierwotna powstaje między płaszczem zwierzęcia a jego muszlą zrastając się z nią ściśle – powstają półperły, zwane też pęcherzykowymi. Ta dość pospolita odmiana, półkulistych i przyrośniętych do wewnętrznej powierzchni muszli pereł nie ma wielkiej wartości jubilerskiej i handlowej. Ceni się natomiast ich walory dekoracyjne. Jeżeli perła pierwotna zagłębia się wraz z komórkami nabłonka w ciało mięczaka, tworzy woreczek
perłotwórczy – wydzielający substancję perłową. Wtedy też w obrębie tego woreczka
powstaje perła wolna, znana lepiej – jako perła właściwa.
Z obserwacji wynika, że niemal wszystkie mięczaki mogą tworzyć perły. Dlaczego więc najbardziej cenione są te, które produkują perłopławy? Zasadnicze znaczenie ma tutaj osiadły tryb życia tych małży, jak również brak umiejętności wysunięcia ciała z połówek muszli. Uniemożliwia to tym samym przypadkowe, mechaniczne pozbycie się obcego ciała. Może się więc teoretycznie zdarzyć, że jajo lub piasek będące zaczynem perły, będą otaczane bez przerwy substancją perłową i mogą tkwić w jej wnętrzu do końca życia jej właściciela. Poza tym wewnętrzna część muszli perłopławów wyścielona jest delikatnymi, wapiennymi płytkami, ułożonymi równolegle do powierzchni skorupy. Tworzą one macicę perłową. Inne małże, także posiadają zdolność tworzenia tej unikatowej i drogocennej warstwy, ale ta, którą dysponują perłopławy charakteryzuje się najpiękniejszymi kolorami i pożądanym blaskiem. Grubość jej jest także o wiele większa niż u innych małżów, co przekłada się na wielkość i harmonijny kształt produkowanych pereł.
Z obserwacji wynika, że niemal wszystkie mięczaki mogą tworzyć perły. Dlaczego więc najbardziej cenione są te, które produkują perłopławy? Zasadnicze znaczenie ma tutaj osiadły tryb życia tych małży, jak również brak umiejętności wysunięcia ciała z połówek muszli. Uniemożliwia to tym samym przypadkowe, mechaniczne pozbycie się obcego ciała. Może się więc teoretycznie zdarzyć, że jajo lub piasek będące zaczynem perły, będą otaczane bez przerwy substancją perłową i mogą tkwić w jej wnętrzu do końca życia jej właściciela. Poza tym wewnętrzna część muszli perłopławów wyścielona jest delikatnymi, wapiennymi płytkami, ułożonymi równolegle do powierzchni skorupy. Tworzą one macicę perłową. Inne małże, także posiadają zdolność tworzenia tej unikatowej i drogocennej warstwy, ale ta, którą dysponują perłopławy charakteryzuje się najpiękniejszymi kolorami i pożądanym blaskiem. Grubość jej jest także o wiele większa niż u innych małżów, co przekłada się na wielkość i harmonijny kształt produkowanych pereł.
Perłopławy zamieszkują morza ciepłe i bardzo ciepłe. Ich muszle o prostym zawiasowym brzegu tkwią całymi ławicami, przyczepione
bisiorem do podłoża. Występują do 30 metrów głębokości, osiągając maksymalną średnicę około 30 cm i wagę do 10 kg. Przypuszcza się, że mogą dożywać kilkudziesięciu lat, nosząc wtedy w sobie najbardziej wartościowe perły. Podstawowym sposobem zdobywania pereł było pozyskiwanie ich z środowisk naturalnych.
Historycznie znane i cenione akweny to – Morze Czerwone, Zatoka Perska, wybrzeża Cejlonu, Australii,
oraz wody wokół niektórych wysp Oceanu Indyjskiego, Karaibów, Archipelagu
Malajskiego i Wysp Japonii. To właśnie w Japonii znane były nurkujące nago kobiety – amas, które potrafiły bez aparatów
tlenowych zejść na głębokość około 15 metrów, wstrzymując oddech na czas znacznie przekraczający 3 minuty. Szukanie
ostryg na „chybił-trafił” było bardzo mało wydajne. Szacuje się, żę zaledwie 1 na 1000 zawierała wartościową perłę. Do tego dochodziło jeszcze znaczne przetrzebienie naturalnych siedlisk perłopławów, co pociągało za sobą niekontrolowany
wzrost cen pereł.
Pinctada maxima
/L.1758/ – 287 mm. Gatunek ten rodzi cenne perły, a także dostarcza grubej
warstwy macicy perłowej.
Właśnie wtedy przypomniano sobie o chińskim wynalazku sprzed około 800 lat. Sekret polegał na wprowadzeniu do wnętrza perłoródek słodkowodnych – Margaritifera margaritifera małych glinianych
kuleczek. Po około roku były one dokładnie pokryte masą perłową. Z czasem Chińczycy do wnętrza skójek inplantowali małe figurki Buddy, które po roku można było wyjąć i traktować jako talizmany.
W 1900 roku, Japończyk – Kokichi Mikimoto opracował metodę sztucznego pobudzania Pinctada martensi do wytwarzania pereł, którą później zastosowano na
szeroką skalę w hodowlach. Metoda
polegała na wprowadzeniu pod
nabłonek płaszcza ziarenka macicy
perłowej, jako ośrodka perły. Tworzenie pereł trwa wtedy około 10 lat. Po tym
czasie okazy są duże, z równomiernie ukształtowaną powierzchnią. Przyjmuje się jednak, że do masowej produkcji biżuterii można już użyć 5-cio,a nawet 3 letnich pereł.
Warto pamiętać, że metodę sztucznej hodowli pereł opracowali też – Tokichi Nishikawa oraz Tatshei Mise, którzy nawet próbowali zaistnieć na „rynku perłowym” zakładając wspólną firmę. Wtedy Mikimoto zaczął bezprecedensową promocję swojego patentu. Wreszcie, wykupił prawa do metody Mise-Nishikawa stając się absolutnym „królem” hodowlanych pereł.
Warto pamiętać, że metodę sztucznej hodowli pereł opracowali też – Tokichi Nishikawa oraz Tatshei Mise, którzy nawet próbowali zaistnieć na „rynku perłowym” zakładając wspólną firmę. Wtedy Mikimoto zaczął bezprecedensową promocję swojego patentu. Wreszcie, wykupił prawa do metody Mise-Nishikawa stając się absolutnym „królem” hodowlanych pereł.
Pleuroploca gigantea
/Kiener,1840/ – 467 mm. Ten florydzki olbrzym bardzo rzadko produkuje owalne,
czerwonawe perły. Muszle pokrywa najczęściej kasztanowe periostrakum.
Hodowlane perły nie różnią się zewnętrznie od pereł naturalnych. Znawcy z łatwością odróżniają jedne od drugich, dzięki zastosowaniu promieni rentgenowskich. Po przejściu promieniowania
przenikliwego przez perłę hodowlaną dokładnie widać implantowane jądro. Stanowi ono od 75 – 90% objętości perły.
Po kilkunastu latach zapał Mikimoto został sowicie nagrodzony. Jego hodowle stały się zalążkiem wielkiego
koncernu przynoszącego krociowe zyski. Oceanolodzy zaobserwują natomiast odrodzenie
kolonii perłodajnych ostryg w naturalnych siedliskach. Obecnie, perły hodowlane dominują w rzemiośle artystycznym i
sztuce jubilerskiej.
Perły tworzą się w
małżach słonowodnych, niektórych małżach słodkowodnych, sporadycznie również w
ślimakach. Najczęściej stanowią reakcję na ciało obce, które wniknęło między
muszlę małża a jego płaszcz lub do wnętrza płaszcza.
W XIII wieku w
Chinach odkryto, że perły można hodować, umieszczając w muszli ciało obce np. ziarenko piasku. Małż broni się, odkładając
wokół niego kolejne cieniutkie warstwy masy perłowej, którą wyścielona jest od
wewnątrz muszla. Po kilku latach powstaje drogocenna lśniąca perła.
Produkcją pereł hodowanych na dużą skalę zajęli się Japończycy na przełomie
XIX i XX w.
Już w 1761 r.
szwedzki przyrodnik Karol Linneusz hodował małże słodkowodne dla ich okrągłych pereł.
W XVI i XVII wieku
znaczący ośrodek połowu pereł słodkowodnych istniał na Dolnym Śląsku -
pozyskiwany materiał pochodził z sudeckich populacji małża perłoródki rzecznej, gatunku obecnie
wymarłego na terenie Polski.
Japonia - Wytwórnia biżuterii z hodowanych pereł słodkowodnych koło Pekinu
Od lat 50. XX wieku w jeziorze Biwa (jap. Biwa–ko) na północ od Kioto, na wyspie Honsiu (Japonia) istnieje hodowla pereł słodkowodnych.
Od początku lat 70. również w Chinach hoduje się perły słodkowodne. Ich jakość jest gorsza niż japońskich pereł hodowanych.
Japonia - Wytwórnia biżuterii z hodowanych pereł słodkowodnych koło Pekinu
Od lat 50. XX wieku w jeziorze Biwa (jap. Biwa–ko) na północ od Kioto, na wyspie Honsiu (Japonia) istnieje hodowla pereł słodkowodnych.
Od początku lat 70. również w Chinach hoduje się perły słodkowodne. Ich jakość jest gorsza niż japońskich pereł hodowanych.
·
Zatoka Perska – perły różowe i białokremowe; zwykle drobne od
12 granów. Najważniejszy obszar eksploatacji pereł, pochodzi z
niego 7/8 produkcji światowej. Ławice rozciągają się wzdłuż całego Półwyspu Arabskiego, lecz najważniejsze
są w Zatoce Perskiej u wybrzeży wysp Bahrajn. Warunki połowów są w tym rejonie bardzo trudne i
niebezpieczne.
·
Zatoka Mannar (między Indiami i Cejlonem) – perły
białokremowe o pięknym niebieskim, zielonym lub fioletowym
"overtonie". Połowy pereł odbywają się pod kontrolą inspektorów
rządowych, którzy regulują wydobycie perłopławów, by nie dopuścić do ich
rabunkowej gospodarki.
·
wybrzeża Morza Czerwonego – perły białe i
białokremowe
·
wybrzeża Madagaskaru, Birmy, Filipin, północnej Australii – perły srebrzystobiałe i srebrzystożółtawe,
szczególnie duże. Ławice ciągną się wzdłuż południowych i północno-zachodnich
wybrzeży Przylądka Jork do Zatoki Shark i wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Queenslandu. Większe dochody
pochodzą jednak nie ze sprzedaży pereł, lecz masy perłowej.
·
wybrzeża Haiti – perły okrągłe, duże o masie do 7100 granów białe i
słabym "overtonie" oraz żółte, szare i czarne.
·
wybrzeża Florydy – główny obszar połowu pereł czarnych; także
żółtych, zielonkawych i niebieskich.
·
wody przybrzeżne Ameryki Środkowej – Meksyk i Panama – perły drobne,
małowartościowe i północne wybrzeża Ameryki Południowej.
·
wybrzeża Japonii – kilka niewielkich miejsc połowu prawdziwych pereł,
białych z lekkim zielonkawym zabarwieniem; światowy potentat w produkcji pereł
hodowanych.
Jak cenne są czarne perły
Czarne perły
południowego Pacyfiku należą do najrzadszych, a więc
i najcenniejszych pereł. Choć zwane są czarnymi, w rzeczywistości
skrzą się bogactwem intensywnych odcieni — od srebrzystej bieli po smolistą
czerń. Bywają też różowe, złote, brązowe, miedziane, niektóre mienią się
zielonkawo, niebieskawo, purpurowo, a inne połyskują rozmaitymi tonami
szarości. Spotyka się również zestawienia barw, na przykład różu ze szkarłatem,
zieleni ze złotem, zieleni z czernią, błękitu z czernią
i fioletu z czernią.
Lecz o wartości
perły niekoniecznie stanowi ten czy inny kolor. Szczególne znaczenie przypisuje
się jednolitości barwy. Inne czynniki podnoszące cenę pereł to ich rozmiary,
kształty, faktura i połysk.
Najbardziej znane typy słonowodnych pereł to:
·
AKOYA PEARLS – /Pinctada fucata/, uprawiane głownie w Japonii i
Chinach.
AKOYA PEARLS - Oyster Pearl
Osiągają średnicę od 2 – 10 mm. Ceni się ich blask oraz pastelowe kolory : biało-różowy, różowo-zielony, żółty, kremowo-różowy. Akoya są używane w większości naszyjników.
AKOYA PEARLS - Oyster Pearl
Osiągają średnicę od 2 – 10 mm. Ceni się ich blask oraz pastelowe kolory : biało-różowy, różowo-zielony, żółty, kremowo-różowy. Akoya są używane w większości naszyjników.
MABE PEARLS – hodowane w Japonii, Indonezji, Polinezji Francuskiej i
Australii. Wykorzystuje się je w produkcji kolczyków i pierścionków. Kolory : blado-różowy i blado-błękitny.
·
SOUTH SEA PEARLS – uprawiane w Indonezji i Australii. Cechuje je duża grubość odkładanej warstwy oraz
charakterystyczny biały kolor. Osiągają od 10-20 mm średnicy.
·
TAHITAN BLACK PEARLS – wytwarzane przez Pinctada margaritifera, czyli
„black-lipped oyster”. Naturalne, czarne perły tahitańskie są niezmiernie rzadkie, gdyż zostały poważnie przetrzebione na początku XX wieku. Na szczęście, założone na wyspach Gambier w Polinezji Francuskiej farmy hodowlane
dały im szansę na przetrwanie. Większość „Black Tahitan”
nie jest zupełnie czarna, gdyż ich powierzchnia połyskuje barwnymi refleksami w odcieniach delikatnego różu, zieleni, srebra
i żółci. Perły osiągają wielkość od 8-12 mm. Większe okazy należą do rzadkości. Największa czarna perła, jaką kiedykolwiek
znaleziono miała 25 mm średnicy.
Zapotrzebowanie na hodowlane perły jest ciągle duże. W roku 1994
wydarzyło się jednak coś, co wstrząsnęło wielkimi
koncernami. W Ago Bay – sercu japońskiego „biznesu perłowego” pojawiła się „red tide” – tajemnicza choroba, dziesiątkująca uprawy ostrygi
akoya. W 1996 roku zginęło już około 150 mln perłopławów. Badania sfinansowane przez Japan Pearl Exporters
Association dostarczyły kilku hipotez dotyczących przyczyn choroby. Jako główne wymieniano : nadmierne zagęszczenie upraw, zanieczyszczenie wód przybrzeżnych pestycydami i
detergentami, łączenie hodowli ostryg i ryb Tetraodontidae lub wpływ jakiegoś nieznanego wirusa.
Problem jest ciągle aktualny, gdyż prace zoologów nie dały jednoznacznej odpowiedzi i nie wskazały metod zabezpieczenia hodowli. Zdaniem znanego eksperta Warda Freda- prawdopodobnie wydają się – coraz większe zanieczyszczenie wód oraz globalne zmiany klimatyczne, burzące równowagę ekologiczną.
Problem jest ciągle aktualny, gdyż prace zoologów nie dały jednoznacznej odpowiedzi i nie wskazały metod zabezpieczenia hodowli. Zdaniem znanego eksperta Warda Freda- prawdopodobnie wydają się – coraz większe zanieczyszczenie wód oraz globalne zmiany klimatyczne, burzące równowagę ekologiczną.
KTÓRE PERŁY SĄ NAJCENNIEJSZE ?
Mogłoby się wydawać, że najcenniejsze będą idealnie sferyczne perły białe, lub czarne tahitańskie rzadkości, a może nieregularne perły „barokowe”… Koneserzy najbardziej cenią perły – różowe, produkowane
przez karaibskie ślimaki – Strombus gigas. Mięczaki te łowi się w wielkich ilościach u wybrzeży wysp karaibskich traktując, jako dodatek w regionalnej kuchni. Kulinarne wykorzystanie
tych skrzydelników sięga czasów odkrycia Nowego Świata i jest ciągle aktualne, tym bardziej, że pewne fragmenty nogi zwierzęcia uważa się za afrodyzjak.
Perły strombusów są jakby porcelanowe, gładkie, błyszczące, we wszystkich możliwych odcieniach różu. Kolor perły odpowiada zabarwieniu wargi zewnętrznej /skrzydła/ konchy. Szacuje się, że różowa perła strombusa trafia się w 1 na 10 000 wydobytych muszli.
Perły strombusów są jakby porcelanowe, gładkie, błyszczące, we wszystkich możliwych odcieniach różu. Kolor perły odpowiada zabarwieniu wargi zewnętrznej /skrzydła/ konchy. Szacuje się, że różowa perła strombusa trafia się w 1 na 10 000 wydobytych muszli.
Jeszcze większymi unikatami są perły znajdowane we wnętrzu wrzecionowatej muszli ślimaka Pleuroploca gigantea z wód Zatoki Meksykańskiej. Najczęściej są owalne, lekko
gruszkowate lub okrągłe. Zdarzają się też nieregularnego kształtu. W kolorystyce dominują odcienie brązu, przechodzącego w kolor rdzawy i czerwony. Najbardziej znanym klejnotem z
wykorzystaniem perły pleuroploki jest tak zwany – „Spider brooch”, czyli imponująca brosza w kształcie pająka. Odwłok tarantuli
wykonany jest z wyjątkowo rzadkiej, 27-mio milimetrowej, owalnej i czerwonawej perły. Nogi pająka zdobione są małymi brylantami, zaś oczy wykonane z
rubinów.
Wielką wartość musi mieć także połówka perłopława Pinctada mazatlanica – „La Paz Pearl Oyster”, w której
zachował się szkielet ryby, być może uwięzionej przypadkowo
przez mięczaka. Martwa ryba została „oblana” macicą perłową tak dokładnie, że wyraźnie widać jej głowę a nawet ości. To chyba największy zarodek perły naturalnej, jaki dotąd znamy ,jeśli oczywiście takie morskie „dziwadło” można traktować jako perłę…
RODZAJE PEREŁ
Perła Różowa - Księżniczka
morza
Różowa perła" - Princess of the sea
Wyjątkowo pięknie prezentująca się moneta z prawdziwą różową perłą
Kolejna moneta z pięknej serii Ochrona Życia Morskiego (Marine Life Protection).
Perła jest kawałkiem biżuterii z olbrzymim symbolicznym znaczeniem. To zafascynowało istoty ludzkie we wszystkich kulturach przez tysiąclecia. Perłowa symbolizuje kobiecość i czystość.
Wyjątkowo pięknie prezentująca się moneta z prawdziwą różową perłą
Kolejna moneta z pięknej serii Ochrona Życia Morskiego (Marine Life Protection).
Perła jest kawałkiem biżuterii z olbrzymim symbolicznym znaczeniem. To zafascynowało istoty ludzkie we wszystkich kulturach przez tysiąclecia. Perłowa symbolizuje kobiecość i czystość.
W naszej kulturze perła jest symbolem dla 30 lat małżeństwa; perłowa rocznica ślubu. Perłowy naszyjnik jest zdecydowanie cudownym prezentem dla takiej specjalnej okazji. A dopóki ten czas nie przyjdzie, ta piękna moneta mogłaby być początkiem
Perły Tahiti to perły,
które rodzą się ciemne. Hodowane są w łonie małż Pinctada Margaritifera.
Mityczna „czarna perła” to właśnie perła
Tahiti, przy czym należy wspomnieć, że perła o barwie idealnie czarnej nie jest
perłą cenioną - poszukiwane są egzemplarze o odcieniach czerni modyfikowanych
przez inne barwy (zieloną, pawią, oberżynową, itp.). To właśnie efekty gry
świateł na powierzchni perły są tym, czego poszukują koneserzy. Jak wszystkie
hodowane perły słonowodne, są to perły jądrowe, przy czym proces hodowli jest trudniejszy
i dłuższy niż w przypadku pereł Akoya. Hodowane są w Polinezji Francuskiej, a
ich eksport podlega bardzo surowym restrykcjom rządowym, zmierzającym do
eliminacji z rynku pereł niskiej jakości. Z uwagi na dłuższy proces hodowli,
perły te występują również w kształtach odbiegających od kuli - spotykamy tu
owale, krople lub perły pierścieniowe. Wyróżniają się przede wszystkim ciemnymi
barwami, choć spotykane są również jasne (np. szare) perły Tahiti. Perły te
osiągają wielkość od 8 do 18 mm, bardzo rzadko do 21 mm.
PERŁY SŁONOWODNE AKOYA
AKOYA PEARLS – /Pinctada fucata/, są hodowane głównie w Japonii i Chinach. Osiągają średnicę od 2 – 10 mm. Ceni się ich blask-wysoki połysk oraz pastelowe kolory : biało-różowy, różowo-zielony, żółty, kremowo-różowy. Akoya są używane w większości naszyjników.
PERŁY SŁODKOWODNE
Są hodowane przede wszystkim w Chinach. Blask pereł jest nieco mniejszy niż pereł słonowodnych i są dużo mniejsze od pereł Akoya. Występują w rożnych kształtach i kolorach, a ich atrakcyjna cena sprawia, że są bardzo często spotykane w wyrobach jubilerskich na całym świecie.
PERŁY TAHITAŃSKIE
- Perły hodowle występują w Polinezji Francuskiej. Perły charakteryzują się ciemnym kolorem, jednak rzadko występują w czerni. Większość pereł posiada poblask w kolorze grafitu, żółtego brązu lub barwę „pawią”. Przeciętny rozmiar to około 12 mm.
PERŁY MÓRZ POŁUDNIOWYCH
Największa ilość tych pereł hodowana jest w Australii i Indonezji. Standardowa wielkość wynosi od 10-20 mm. Perły te zaliczane są do jednych z najdroższych na świecie ze względu na okazałe wymiary i rzadkość występowania.
SHELL PEARLS
Wytwarzane są przez człowieka z muszli perłopławów. Ich głównym producentem jest Wietnam. Charakteryzują się idealną kulistością i występują w każdej kolorystyce. Perły wykonane są z tego samego materiału, co perły autentyczne i zachowują swój blask, trwałość, ciężar i chłód.
CECHY PEREŁ
POŁYSK PERŁY
Połysk perły zależy zarówno od jakości masy perłowej, jak i od gładkości jej powierzchni.
Perła dobrej jakości powinna odbijać światło i umożliwiać przejrzenie się w niej.
POWIERZCHNIA PERŁY
Największą wartość mają perły, które nie posiadają żadnych skaz.
Przebarwienia, odpryski i zniekształcenia wpływają negatywnie zarówno na ich piękno, jak i cenę.
KOLOR PERŁY
Perły występują w dużej gamie kolorów, począwszy od białego, grafitowego i łososiowego, skończywszy na zielonym, niebieskim czy fiolecie. Perły białe i łososiowe dobrze prezentują się na ciemniej skórze, zaś perły czarne i grafitowe dobrze wyglądają na tle jasnej karnacji.
Ciekawostki
W legendach opowiadano, że pierwsze perły były łzami aniołów. Potem wierzono, iż perłopławy, we wnętrzu których znajdowano cenne twory, były zapładniane przez tęczę dotykającą wód oceanu. Staropolski naszyjnik z pereł nosił nazwę "kanak". Perłom przypisywano ogromną moc leczniczą. Uważano, że sproszkowane perły leczą wiele dolegliwości, np. serca i układu krążenia. Perła rozpuszczona w soku z cytryny lub z mlekiem uchodziła za skuteczny środek przeciwko zaburzeniom psychicznym.
·
Wielkość pereł jest mierzona w milimetrach. Najmniejsze perły mają średnice mniejsze niż 1 mm, największe mogą sięgać 20 mm. Im większa wielkość perły i bardziej regularny kształt, tym wyższa jest jej wartość. Obecnie średnia wielkość pereł wynosi ok. 6-7 mm.
·
Perły zaliczane są do jednych z najcenniejszych kamieni szlachetnych. Powstają dzięki małżom, które żyją w ciepłych morzach. Do wnętrza perłopławu dostaje się obcy element, który z upływem lat otaczany jest przez masę perłową.
·
Perły hodowlane to prawdziwe perły, które wytwarzane są przez mięczaki.
W hodowlanych warunkach ziarenko piasku zastępowane jest specjalnym implantem, który umieszczany jest przez człowieka we wnętrzu perłopławu. Mięczak zachowuje się tak samo, jak w naturalnym środowisku i otacza ciało obce masą perłową.
Przez ostanie lata Chińczycy opracowali metodę wydobywania pereł bez zabijania małży, dzięki czemu można obracać zalążek uzyskując bardziej zaokrąglone kształty.
·
JAK ODRÓŻNIĆ PERŁĘ PRAWDZIWĄ OD PERŁY HODOWLANEJ ?
Perły prawdziwe rzucone na szklana płytę z wysokości 70 cm odbijają się od niej na wysokość 30–40 cm, jeszcze wyżej odbijają się perły hodowane.
PIELĘGNACJA PEREŁ
Perły cechuje niewielka twardość, dlatego warto zabezpieczyć je przed zarysowaniami.
W tym celu należy przechowywać je w miękkich woreczkach lub pudełkach wyścielonych aksamitnym materiałem.
Dzięki odpowiedniej pielęgnacji można zachować piękno tych niezwykłych kamieni przez wiele lat.
PERŁY
SŁONOWODNE AKOYA
AKOYA
PEARLS – /Pinctada fucata/, są hodowane głównie w Japonii i Chinach. Osiągają średnicę od 2 – 10 mm. Ceni
się ich blask-wysoki połysk oraz pastelowe kolory : biało-różowy,
różowo-zielony, żółty, kremowo-różowy. Akoya są używane w większości
naszyjników.
są hodowane przede
wszystkim w Chinach. Blask pereł jest nieco mniejszy niż pereł słonowodnych i są dużo mniejsze od pereł Akoya. Występują w rożnych kształtach i kolorach, a ich atrakcyjna cena sprawia, że są bardzo często spotykane w
wyrobach jubilerskich na całym świecie.
hodowle
występują w Polinezji
Francuskiej. Perły charakteryzują się ciemnym kolorem, jednak rzadko występują w czerni. Większość pereł posiada poblask w
kolorze grafitu, żółtego brązu lub barwę „pawią”. Przeciętny rozmiar to około 12 mm.
PERŁY
MÓRZ POŁUDNIOWYCH
Największa ilość tych pereł hodowana jest w
Australii i Indonezji. Standardowa wielkość wynosi od 10-20 mm. Perły te zaliczane są do jednych z najdroższych na świecie ze względu na okazałe wymiary i rzadkość występowania.
SHELL
PEARLS
Wytwarzane
są przez człowieka z muszli perłopławów. Ich głównym producentem jest
Wietnam. Charakteryzują się idealną kulistością i występują w każdej kolorystyce. Perły wykonane są z tego samego materiału, co perły autentyczne i zachowują swój blask, trwałość, ciężar i chłód.
CECHY PEREŁ
POŁYSK PERŁY
Połysk perły zależy zarówno od jakości masy perłowej, jak i od gładkości jej powierzchni.
Perła dobrej jakości powinna odbijać światło i umożliwiać przejrzenie się w niej.
Perła dobrej jakości powinna odbijać światło i umożliwiać przejrzenie się w niej.
POWIERZCHNIA
PERŁY
Największą wartość mają perły, które nie posiadają żadnych skaz.
Przebarwienia, odpryski i zniekształcenia wpływają negatywnie zarówno na ich piękno, jak i cenę.
Przebarwienia, odpryski i zniekształcenia wpływają negatywnie zarówno na ich piękno, jak i cenę.
Perły występują w dużej gamie kolorów, począwszy od białego, grafitowego i łososiowego, skończywszy na zielonym,
niebieskim czy fiolecie. Perły białe i łososiowe dobrze prezentują się na ciemniej skórze, zaś perły czarne i grafitowe dobrze wyglądają na tle jasnej karnacji.
Ciekawostki
W
legendach opowiadano, że pierwsze perły były łzami aniołów. Potem wierzono, iż
perłopławy, we wnętrzu których znajdowano cenne twory, były zapładniane przez
tęczę dotykającą wód oceanu. Staropolski naszyjnik z pereł nosił nazwę
"kanak". Perłom przypisywano ogromną moc leczniczą. Uważano, że
sproszkowane perły leczą wiele dolegliwości, np. serca i układu krążenia. Perła
rozpuszczona w soku z cytryny lub z mlekiem uchodziła za skuteczny środek
przeciwko zaburzeniom psychicznym.
·
Wielkość pereł jest mierzona w
milimetrach. Najmniejsze perły mają średnice mniejsze niż 1 mm, największe mogą sięgać 20 mm. Im większa wielkość perły i bardziej regularny kształt, tym wyższa jest jej wartość. Obecnie średnia wielkość pereł wynosi ok. 6-7 mm.
·
Perły zaliczane są do jednych z
najcenniejszych kamieni szlachetnych. Powstają dzięki małżom, które żyją w ciepłych morzach. Do wnętrza perłopławu dostaje się obcy element, który z upływem lat otaczany jest przez masę perłową.
Perły hodowlane to
prawdziwe perły, które wytwarzane są przez mięczaki.
W hodowlanych warunkach ziarenko piasku zastępowane jest specjalnym implantem, który umieszczany jest przez człowieka we wnętrzu perłopławu. Mięczak zachowuje się tak samo, jak w naturalnym środowisku i otacza ciało obce masą perłową.
W hodowlanych warunkach ziarenko piasku zastępowane jest specjalnym implantem, który umieszczany jest przez człowieka we wnętrzu perłopławu. Mięczak zachowuje się tak samo, jak w naturalnym środowisku i otacza ciało obce masą perłową.
Przez
ostanie lata Chińczycy opracowali metodę wydobywania pereł bez zabijania małży, dzięki czemu można obracać zalążek uzyskując bardziej zaokrąglone kształty.
·
JAK
ODRÓŻNIĆ PERŁĘ PRAWDZIWĄ OD PERŁY HODOWLANEJ ?
Perły
prawdziwe rzucone na szklana płytę z wysokości 70 cm odbijają się od niej na
wysokość 30–40 cm, jeszcze wyżej odbijają się perły hodowane.
PIELĘGNACJA
PEREŁ
Perły cechuje niewielka
twardość, dlatego warto
zabezpieczyć je przed zarysowaniami.
W tym celu należy przechowywać je w miękkich woreczkach lub pudełkach wyścielonych aksamitnym materiałem.
Dzięki odpowiedniej pielęgnacji można zachować piękno tych niezwykłych kamieni przez wiele lat.
W tym celu należy przechowywać je w miękkich woreczkach lub pudełkach wyścielonych aksamitnym materiałem.
Dzięki odpowiedniej pielęgnacji można zachować piękno tych niezwykłych kamieni przez wiele lat.